Monday, July 17, 2023

 

 
Ukraine Update
-------------
ရက္ေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္လာတဲ့ ယူကရိမ္းစစ္ပဲြမွာယူကရိမ္းဘက္ကစစ္သည္ေပါင္း သံုးသိန္း မွ သံုးသိန္းခဲြ အတ ြင္းက်ဆံုးခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး စစ္သည္သံုးသိန္းက ဒါဏ္ရာရၿပီး ေဆးရံုေရာက္ကုန္ၿပီး စစ္ေျမျပင္ျပန္မလာႏိုင္တဲ့အ ေျခ အ ေနမွာ ရိွတယ္လို ့ အၿငိမ္းစား အ ေမရိကန္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေဒါက္ဂလပ္စ္ မဂၢရီေဂၚ ( Retired Col. Douglas McGregor) က အင္တာဗ်ဴး တစ္ခုမွာ ေျပာပါတယ္။
သူသည္ အ ေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးမွာသမတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ရဲ့ အမာခံေထာက္ခံသူတစ္ဦးပါ။
အ ေမရိကန္ကပို ့လိုက္တဲ့ CLUSTER BOMBS ေတ ြယူကရိမ္းကိုေရာက္သ ြားၿပီလို ့ U.S National Security Advisor Jake Sullivan အတည္ျပဳေျပာဆိုပါတယ္။ ရုရွဘက္ကလည္း ယူကရိမ္းကအဲဒါေတ ြသံုးရင္သူ ့ဘက္ကလဲသံုးမယ္လို ့ေျပာထားပါတယ္။ ေျမျပင္မက်မီ အ ေသးစားဗံုးသီးကေလး ေတ ြရြာခ်လို ့ " ေလကဲြ "လို ့ေခၚရမွာျဖစ္တဲ့အဲဒီဗံုးမိုးရြာလက္နက္ကအရပ္သားေတ ြကိုသာ အဓိကထိခိုက္မွာျဖစ္တယ္။
မ ေန ့က Russian News က ေမးတာကို ေျဖရာမွာ သမတပူတင္က ...
ဇူလိုင္လ ေလးရက္ေန ့ ( Independence Day in the U.S) ကေ ေန (ဇူလိုင္ ၁၅) အထိ ဆယ့္တစ္ရက္တာ အတ ြင္း ယူကရိမ္းရဲ့တင္ကားနဲ ့သံခ်ပ္ကာကားစုစုေပါင္းစစင္းေရ ၃၁၁ စီး ကို ရပ္ရွားဘက္က ေခ်မံႉး ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့တယ္လို ့ ကိုတိုင္ေျဖၾကားခဲ့တယ္။
အဲဒီတင့္ကားေ တ ြထည္းမွာ နာမည္ေက်ာ္ ဂ်ာမဏီထုတ္ Leopard II ေတ ြနဲ ့အ ေမရိကန္လုပ္ စစ္သည္ သယ္ယဥ္ ဘရက္ဒ ေလ သံခ်ပ္ကာကားေ တ ြ (Bradley Armored vehicles ) ပါ ပါ တယ္လို ့ဆိုတယ္။
အ ေျခမလွျဖစ္ ေနတဲ့ယူကရိမ္းဘက္ က ေန ပိုလန္ နဲ ့လစ္သူေယးနီးယားက သူတို ့သ ေဘာနဲ ့သူတို ့ဝင္တိုက္က်မဲ့ အ ေနမ်ိဳးလဲၾကားရတယ္။ ဆိုလိုတာက ေနတိုး NATO ေခါင္းစဥ္နဲ ့တိုက္တာမဟုတ္ဘူး။ ဝိနည္းလ ြတ္က ေလးေပါ့။ ရုရွားဘက္ က ေတာ့ ဘယ္သူ လာလာ အဆင္သင့္ဘဲ။
ပိုလန္က ေၾကာက္ေနတာက ဘဲလားရုစ္ကိုေရာက္ေနတဲ့ ဗက္ဂနာ WAGNER mercenary တပ္ေတ ြကိုျဖစ္တယ္။ ဗက္ဂနာ ေတ ြကလဲ ဘဲလားရုစ္စစ္တပ္ကို သူတို ့ရဲ့စစ္တိုက္နည္း ေတ ြ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးေနတာကိုး -
ယူကရိမ္းမွာသမတဇယ္လင္စကီးထက္ပိုၿပီးလူၾကည္ညိဳတဲ့ ကာက ြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ေတာ့သူေတာင္းသ ေလာက္လက္နက္မပို ့ေပးတဲ့ အျပင္ သူ ့ ကိုခ်ဳပ္ခ်ယ္ေနတဲ့ အ ေမရိကန္အစိုးရ (အထူးသျဖင့္ သမတဘိုင္ဒင္ကို) မ ေၾကနပ္လို ့ေပၚတင္ႀကီး ခ်ဲ ေနၿပီ -

Wednesday, March 5, 2014

သန္းေခါင္စာရင္းသစ္သည္ “ခိုး၀င္”ေတြကိုခဝါခ်ေပးျခင္း (Ethnicity Laundering) ျဖစ္မလာသင့္





“လိမ္နည္းသံုးမ်ိဳးရိွတယ္ - -
  ရိုးရိုးလိမ္ - ေျဗာင္လိမ္ - ႏွင့္စာရင္းအင္း”
   (လီယိုေတာ္လ္စတြိဳင္း)
 
There are three kinds of lies: lies, outright lies and statistics. (Leo Tolstoy)
--  -- -- --

အၾကမ္းအားျဖင့္ဆယ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ေလာက္ျဖစ္သင့္ေပမဲ့အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ႏွစ္သံုးဆယ္ၾကာ
မလုပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္တဲ့အလုပ္ကုိလာမဲ့မတ္လအကုန္ကေနဆယ္ရက္တိုင္တိုင္
လုပ္မယ္လို ့သိရပါတယ္၁၉၈၃ ခုႏွစ္ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ေကာက္ခဲ့တံုးကလူဦးေရ ၂၈ သန္း - ယခု ၆၁ သန္း ျဖစ္လာခဲ့ၿပီ။
(ကိုးကား - ဦး ခင္ရီ ဗီြအိုေအအင္တာဗ်ဴး - Youtube)

ေနာင္ႏွစ္ (၂၁၁၅)မွာလုပ္မဲ့ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီတႏွစ္တင္ႀကိဳလုပ္တာမို  ့မဲဆႏၵရွင္စာရင္းေတြျပဳ စုရင္အေျခခံရေအာင္လုပ္တာလဲျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့ေရြးေကာက္ပြဲသစ္အတြက္ျပင္ဆင္တာလို ့ျမင္ရင္လိုရာ
ဆြဲေတြးတာျဖစ္မယ္။   

တိုင္းျပည္တျပည္မွာစီးပြားေရးလူမႈေရးႏို္င္ငံေရးလုံျခံဳေရးစီမံကိန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးခ်ႏိုင္ေအာင္
စာရင္းေတြျပည့္ျပည့္စံုစံု၊ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ ့သစ္သစ္လြင္လြင္အျမဲရိွေနဘို ့လိုတယ္။
 
အခုလုပ္မဲ့သန္းေခါင္စာရင္းဟာလူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ ေရးကလုပ္မဲ့အေျခခံအက်ဆံုးလူဦးေရစာရင္း
သက္သက္(head count) ပဲျဖစ္ဦးမယ္။ ဒီထက္မကတိုင္းျပည္ရဲ့ လူဦးေရကိုေခါင္းစဥ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ့ ့

ေကာက္တဲ့ demographics ကိုဗဟိုစာရင္းအင္းဌာန (Central Statistics Bureau ) နဲ ့ အျခားအရပ္ ဘက္အဖြဲ ့အစည္းေတြကပါအခ်ိန္မွန္ျပဳစုေနၾကရမွာျဖစ္တယ္။ တိုင္းျပည္တျပည္တိုးတက္ေရး မွာစာရင္းအင္းေတြျပည့္စံုေရးနဲ  ့တိက်မွန္ ကန္ေနေရးကအသက္ေလာက္အေရးႀကီးတာယ္။ စာရင္းအင္းမရိွရင္ဘာကိုဘယ္ကစလုပ္ရမလဲ။

မတ္လ ၂၉ ရက္မွာစလုပ္မဲ့သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္မဲ့အခ်ိန္မွာျဖစ္ရိွေနတဲ့တိုင္းျပည္ရဲ့ အေထြေထြအေျခအေန အရပ္ရပ္ကိုအၾကမ္းဖ်င္းသံုးသပ္ၾကည့္လိုက္ရင္ေအာက္ပါ အတိုင္းေတြ ့ျမင္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။
 
၁ - ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံဟာေခတ္စံနစ္တစ္ခုကေနေခတ္စံနစ္တစ္ခုကိုအေျခခံက်
က်ေျပာင္းလဲေရး (Fundamental change) လုပ္ေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကိုအက်ယ္မေျပာေတာ့ပါ၊  ေခတ္ေျပာင္းေနခ်ိန္ (transitional perod) ျဖစ္လို ့ သူ ့သဘာဝအတိုင္းမေရမရာမပီမ ျပင္ျဖစ္ေနတဲ့အသြင္လကၡဏာေတြအမ်ားႀကီးျမင္ေနရတယ္။ သို ့ေသာ္မပီျပင္တာေတြ မ်ားသင့္တာထက္မ်ား ေနတာကိုအမ်ားစုကစိတ္မသက္မ
သာျဖစ္ေနၾကတာကိုေတာ့မွတ္ခ်က္ျပဳခ်င္ပါတယ္။
 

အထူးသျဖင့္တမင္ခ်န္ ထားရစ္တဲ့ “ေျပာင္းလဲျခင္းထည္းကမေျပာင္းလဲေသာအရာ” ေတြ
(Continuities  within change) အနက္ေကာင္းတာကနည္းနည္း၊ ဆိုးတာကမ်ားမ်ားျဖစ္ေနေသးတယ္။
ဥပမာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံတို ့ယူဂိုဆလားဗီးယားတို ့နဲ ့မတူျမန္မာကေခတ္ေျပာင္းေပမဲ့ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲပဲအရင္အတိုင္းက်န္ေနေသးတာေကာင္းတယ္လို ့ေျပာႏိုင္တယ္။

သို ့ေသာ္မေျပာင္းလဲဘဲက်န္ေနေသးတဲ့အခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာတို ့အနက္ဆိုးတဲ့အခ်က္ - အထူးသျဖင့္အဆိုးဆံုး အခ်က္တစ္ခုကေတာ့၀န္ထမ္းယႏၱယားေဟာင္းႀကီးျဖစ္တယ္။ ဒီျဗဴရိုကေရစီယႏၱယားေဟာင္းႀကီးဟာယခင္အာဏာရွင္စံနစ္ႏွစ္ငါးဆယ္ (၁၉၆၂-၂၀၁၂) က
ခ်န္ထား ခဲ့တဲ့ပ်က္စီးယိုယြင္းေနတဲ့ကိုယ္က်ိဳးရွာယႏၱယားႀကီးသက္သက္ျဖစ္ေနတာၾကာပါၿပီ။ အဆိုးဆံုးကေတာ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းျဖစ္တဲ့ယခင္ပါတီ/ေကာင္စီ - ယခုေခတ္ ေထြ/အုပ္ ၊ ရဲ ၊ တရားေရး၊ လ.ဝ.က စတဲ့ဌာနေတြဟာျပည္သူေတြအားကိုးရမဲ့အစားမတတ္သာမွသာဆက္ဆံ လိုၾကတဲ့ဌာနေတြပါ။ 

ဒါေတြကိုအစိုးရသစ္ကျပဳျပင္ေရး (Government reform, bureaucracy reform) တစ္ခုထိထိေရာက္ေရာက္မလုပ္ဘဲရိွေနတာဟာမလုပ္ခ်င္လို ့လား - မလုပ္ရဲလို ့လားဆိုတာ
ကေတာ့ေမး လက္စေမးခြန္း (openquestion)တစ္ခုျဖစ္ေနဆဲပါ။  ေသခ်ာတာ တစ္ခုကေတာ့ဒီယႏၱယားေဟာင္းႀကီးကို သာအားကိုးၿပီးအေကာင္အထည္ေဖၚမဲ့အစိုးရသစ္ရဲ့ စီမံကိန္းသစ္ေတြ၊ ေျခလွမ္းသစ္မ်ား ေအာင္ျမင္ဘို ့ရာက ေတာ့အလြန္ ့အလြန္ခဲယင္းတဲ့ဒုလႅဘ
တရားျဖစ္လိမ့္မယ္ဆိုတာပါဘဲ။ ဒါကေတာ့မတ္လကုန္မွာလုပ္မဲ့သမိုင္း၀င္ စာရင္းေကာက္ပြဲလုပ္ခ်ိန္မွာရိွေနမဲ့ပထမေျမာက္အေထြေထြအေျခအေနႀကီးျဖစ္ပါတယ္။
၂ - ဒုတိယအေျခအေနကေတာ့ပြင့္လင္းလြပ္လပ္လာမႈေၾကာင့္ - တနည္းအားျဖင့္ဖြင့္ေပးလိုက္လို ့ယခင္က ေအာင့္အီးမ်ိဳသိပ္ထားရတဲ့လူထုလူတန္းစားေပါင္းစံုတို ့ရဲ့
မေက်နပ္မႈမ်ိဳးစံုတို ့ဟာျမစ္ကမ္းပါးလွ်ံသလိုတက္လာေန (flooded) ၾကပါတယ္။ ေန ့စဥ္မီဒီယာစာမ်က္ႏွာေတြအေပၚမွာ၊ ခမ္းမေတြထည္းမွာ၊ လမ္းမေတြေပၚမွာ ေပါက္ကြဲထြက္လာေနၾကတယ္။ ဒါေတြကို (ဒီမိုကေရစီ)ေခတ္သစ္ရဲ့သဘာ၀သစ္
(the new nature, new normalcy) လို ့လက္ခံေပးႏိုင္မွေနသားက်ႏိုင္မွာပါ။ ဒီေပါက္ကြဲထြက္မႈေတြ (outbursts) ဟာတစ္ဦးခ်င္းစီ အေျခခံကလာတာေတြရိွသလိုလူအုပ္စုႀကီးေတြ (Communities) အလိုက္ျဖစ္လာတာေတြလဲရိွတယ္။ အဆိုး ဆံုးကေတာ့ဘာသာေရးကိုအေျခခံမဲ့ေပါက္ကြဲမႈမ်ိဳးေတြေပါ့။     

ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံဟာလူမ်ိဳးစံုဘာသာစံုတိုင္းျပည္ (multi-ethnic, multi-faith state) တစ္ခုျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကိုတရားဝင္လက္ခံတယ္။ ႏိႈင္းယွဥ္ျခင္းအရဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက
လူမ်ားစုျဖစ္ေပမဲ့ဒုတိယလူမ်ားစုျဖစ္တဲ့အစၥလမ္ဘာသာဝင္ေတြကလည္းလူဦးေရရွစ္သန္းေလာက္
အထိခန္ ့မွန္းထားၾကလို ့သူ  ့နဂိုအေန (in absolute term) အရေတာ့လူနည္းစု မဟုတ္ဘူး။သူတို ့အုပ္စုရဲ့လူဦးေရတုိးႏႈံးကတျခားအုပ္စုေတြထက္ပို ျမင့္ေနတယ္။
ျပည္တြင္းစစ္နဲ ့အာဏာရွင္စံနစ္ - ဒီႏွစ္ခုတို ့အရင္းနဲ ့အဖ်ားတလွည့္စီျဖစ္ေနၾက
တဲ့ႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ဆယ္အတြင္းမွာအမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးအစိတ္စိတ္အမႊာမႊာျဖစ္ခဲ့တယ္။
တိုင္းျပည္ တစ္စစီၿပိဳကြဲမသြားတာအေတာ္ကံေကာင္းေနေသးတဲ့အခ်က္ပဲ။
 

သို ့ေသာ္ထိုအခ်က္မွတစ္ပါး က်န္တဲ့ဘက္ ေတြမွာေတာ့ရစရာမရိွေအာင္ပ်က္စီးေနၿပီ။ လူေျပာမ်ားတဲ့တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းထည္း မွာမပါတဲ့ မူဆလင္ေတြဟာ အစဥ္အလာအရေတာ့ဗမာလူမ်ိဳးေတြနဲ ့ၿပီးတဲ့ဗဟိုအစိုးရ (ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ) ကိုသစၥာခံခဲ့ၾကပါတယ္။

သို ့ေသာ္ဗမာလူမ်ားစုအတြင္း(အာဏာရနဲ  ့အတိုက္အခံ)ကာလရွည္ၾကာၿပီး
အလြန္ျပင္းထန္တဲ့စိတ္ဝမ္းကြဲမႈ မွာတျခားတိုင္းရင္းသားေတြကႏိုင္ငံေရးသစၥာခံမႈ
(political loyalty) ကိုသူတို ့သက္ဆိုင္ရာအုပ္စုေတြဆီျပန္ လွည့္သြားလို ့ရေသးေပမဲ့ ၁၃၅ မ်ိဳး အနက္ဘယ္အုပ္စုမွာမွမပါတဲ့မူဆလင္ေတြ - အထူးသျဖင့္လူငယ္မ်ိဳးဆက္ သစ္ေတြအဖို ့ ကေတာ့ႏိုင္ငံေရးအရမိဘမဲ့ေတြျဖစ္လာၾကတယ္ (politically orphaned )။ ပါတီႀကီးႏွစ္ခု
မွာသူတို ့ေတြအတန္အသင့္ရိွၾကေပမဲ့အမ်ားစုႀကီးဟာအခ်ိန္ကိုက္ေပၚထြက္လာတဲ့
Global Islamization Wave ဘက္ကိုအာရံုေရာက္ကုန္ၾကတယ္။ 

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္တဲ့ကိစၥဟာမူလကတရားမဝင္လူခိုးဝင္မႈ ျပႆနာျဖစ္ေပမဲ့ျမန္မာျပည္မ
ဘက္ကိုေရာက္လာတဲ့အခါမွာဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္ေနပီ။ အခုအဲဒီအဆင့္ ကေနေနာက္ကိုျပန္ဆုပ္ႏိုင္ဘို ့အေတာ္ခက္ခက္ခဲခဲလုပ္ေနရေနပီ။
ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြဟာကမၻာ့သမိုင္းမွာအသစ္အဆန္းမဟုတ္ပါဘူး။
ဂ်ဴး - မူဆလင္၊ ဟိႏၵဴ - မူဆလင္၊ ခရစ္ယံ - မူဆလင္ပဋိပကၡေတြဟာသမိုင္းတင္ေခတ္
(age of recorded history) စကတည္း ကျဖစ္ခဲ့ပီးယခုတိုင္လဲရိွေနဆဲ၊ျပင္းထန္ေနၾကဆဲပါ။ ဒါေပမဲ့မူဆလင္-ဗုဒၶဘာသာပဋိပကၡ ကေတာ့အခုမွစတင္ မဲ့သေဘာ (ေျပာရယင္) က်ေနာ္တို ့တိုင္းျပည္ကေနစတင္မဲ့သေဘာမ်ိဳးျဖစ္ေနတာကိုအရိွကိုအရိွအတိုင္းလက္ခံ
ႏိုင္စြမ္းရိွသူမ်ားကိုေျပာခ်င္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာေဆာင္းပါးေရးသူအေနနဲ ့အထူးအေလးအနက္ျပဳခ်င္တဲ့အခ်က္ကိုနားလည္မႈ
မလြဲၾကေစခ်င္ဘူး။ေျပာလိုတာကအခုလိုသန္းေခါင္စာရင္းသစ္ေကာက္ယူေရးဟာဘာသာေရး
တင္းမာမႈ (Tension) တစ္ခုရိွ ေနတဲ့အခ်ိ္န္ကိုေနာက္ခံျပဳေနတယ္။ ဒီတင္းမာမႈဟာစာရင္းေကာက္မဲ့လူေတြကိုေရာ၊ စာရင္း ေကာက္တာကို ခံၾကမဲ့လူအုပ္စုႀကီးေတြ (Commuinites) အေပၚကိုေရာတနည္းတဖံုစီၾသဇာသက္ေရာက္ (impact) လိမ့္မယ္။ 

ဒီၾသဇာသက္ေရာက္မႈဟာျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ထာ၀ရအက်ိဳးစီးပြားအေပၚမွာအႏႈတ္
လကၡဏာ ေဆာင္တဲ့သက္ေရာက္မႈမျဖစ္ရေလေအာင္သတိေပးလိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ 
ဒီရည္ရြယ္ခ်က္မွအပက်န္တာကေတာ့ - ျဖစ္လာႏိုင္ေခ်ရိွတဲ့အရာတစ္ခု (a possibility) ကိုယ့္ေၾကာင့္ပိုၿပီး ေသခ်ာလာတာမျဖစ္ရေအာင္သတိထားပါတယ္။ သို ့ေသာ္ျဖစ္မလာေအာင္တားဆီးမယ္လို ့လဲကတိမျပဳလို ပါဘူး။ အေၾကာင္းကေတာ့က်ေနာ္သည္ဘာေကာင္မွမဟုတ္၊ ဘယ္ေလာက္ဆႏၵျပင္းျပသည္ျဖစ္ေစအရာ ေရာက္မွာမဟုတ္လို ့ပါ။

[ၾကံဳႀကိဳက္လို ့ဒီေနရာမွာျပည္တြင္း-ျပည္ပစစ္ေတြ - ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြနဲ ့ပါတ္သက္ၿပီး
ထင္ရွားတဲ့ ကမၻာ့မီဒီယာအေက်ာ္အေမာ္တစ္ဦးရဲ့ရပ္တည္ခ်က္ကိုတင္ျပလိုပါတယ္။ 911 ေနာက္ပိုင္းအီရတ္စစ္ပြဲစ တိုက္တဲ့အခ်ိန္ CBS မွာ 60 Minutes တင္ဆက္တဲ့ ယခုအနားယူသြားၿပီးျဖစ္တဲ့ Dan Rather ကို CNN က ရပ္တည္ခ်က္ေမးပါတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္မခိုင္လံုဘဲဆဒမ္ဟူစိန္ကိုတိုက္တဲ့စစ္ကိုအေမရိကန္အေတာ္
မ်ားမ်ားကမႀကိဳက္ၾကဘူး။ ဒီစစ္အေပၚသူ ့ရပ္တည္ခ်က္ကိုေမးတာပါ။ -
 
Dan Rather ေျဖပံုက - “If my country is in war,  I want my country wins.”  လို ့ျဖစ္ပါတယ္။]

မည္သူမဆိုသေဘာတရားအဆင့္မွာေတြေဝခြင့္ရိွတယ္။ လက္ေတြ ့ပိုင္းေရာက္လာခ်ိန္ေတြေဝခြင့္မရိွေတာ့ဘူး။

အခုေဆာင္းပါးရဲ့မူလလမ္းေၾကာင္းေပၚကိုျပန္တက္ပါမယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္မဲ့အခ်ိန္ရဲ့ ေနာက္ခံအေျခ အေနေတြကိုအခုတင္ျပတဲ့ ၂ခ်က္အျပင္ေနာက္ထပ္အခ်က္အေတာ္မ်ားမ်ားတင္ျပႏိုင္ပါေသးတယ္။ ဥပမာ -
-       ယခုမွစတင္လိုက္တဲ့အုပ္စိုးေရးအသစ္ (new regime) ရဲ့ ႏိုင္ငံတကာပရိႆပ္ယံုၾကည္မႈကို
ဘာမဆို အေလွ်ာ့ေပးၿပီးအရယူမယ့္စိတ္ေနစိတ္ထား  (new image construction period mindset) အရပ္သား ေျပာ-ေျပာရလွ်င္အယံုသြင္းေန-အခ်ိဳသပ္ေနတဲ့အခ်ိန္)။
-       ဘက္မလိုက္လႈပ္ရွားမႈကာလ (Non Aligned Movement)  တံုးကရရိွခဲ့တဲ့ေဒသတြင္းေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳး ကိုျပန္လည္တမ္းတၿပီး ASEAN အလွည့္က်ဥကၠဌျဖစ္ခ်ိန္ကိုအခြင့္ေကာင္းယူအသံုးခ်ခ်င္တဲ့သေဘာ။
-       ကိုယ့္ထက္စီးပြားေရးသာလြန္ေနတဲ့အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံႀကီး-ငယ္ေတြမွာလူဦးေရပိုလွ်ံေန-ေပါက္ကြဲ
ေနတာကိုသတိထားေနရသလို-လိုတာထက္ေလွ်ာ့ခ်င္သာေလွ်ာ့ ပိုၿပီးမတုန္ ့ျပန္မိဘို ့လည္းသတိျပဳ ေနရျခင္း။
ဒါေတြကိုသာမန္လူထုကဂရုမစိုက္ေပမဲ့အစိုးရသစ္ကဂရုစိုက္ရပါတယ္။ 

ဒါေၾကာင္မို ့ရခိုင္ျပည္နယ္မွာေသနတ္ ကိုင္ထားတဲ့ရဲကိုဒုကၡသည္အမည္ခံေတြက၀ိုင္းရိုက္
သတ္တာ ကိုေတာင္ျပန္ခုခံခြင့္မေပးဘဲအေသခံခိုင္းတဲ့အထိအေလွ်ာ့ေပးေနတာလို ့ယူဆပါတယ္။
ဒုကၡသည္အမည္ခံႏွစ္ေယာက္ေလာက္ကိုပစ္သတ္မိ လို ့ရင္ဆိုင္ရမဲ့ႏိုင္ငံတကာမ်က္ႏွာစာက
ထိုးစစ္ထက္သူ  ့ဝန္ထမ္းတစ္ေယာက္ကိုခ်ေကြ်းလိုက္တာကအစိုးရ အဖို ့အမ်ားႀကီး အကုန္အက်သက္သာတယ္။ “ဘုရားကိုးကြယ္တဲ့လူနဲ ့နတ္ကိုးကြယ္တဲ့လူ” ပံုျပင္လိုေပါ့။
ခရီးသြားသူႏွစ္ေယာက္ဟာညဘက္ေတာထည္းကနတ္စင္တစ္ခုကိုေရာက္သြားတယ္။ ဘုရားကိုးကြယ္တဲ့သူက ဘုရားကိုရိွခိုးၿပီးက်ားဆြဲမွာေၾကာက္လို ့နတ္စင္ေပၚတက္အိပ္တယ္။ နတ္ကိုးကြယ္တဲ့သူကေတာ့နတ္ကိုရိွခိုး ပသၿပီးနတ္စင္ေအာက္ဝင္အိပ္တယ္။

ညဘက္က်ေတာ့က်ားေရာက္လာၿပီးသူစားဘို ့အစာအျဖစ္တစ္ေယာက္ကို
နတ္ဆီကေတာင္းတယ္။ အဲဒီမွာတင္နတ္ကေျပာတယ္ -
“အေပၚကလူကိုသြားမထိနဲ ့- သူကဘုရားလူ - ေအာက္ကေကာင္ကေတာ့ငါ့လူ - မင္းစားခ်င္ယင္သူ ့ကိုစား”။

လက္ရိွအေျခအေနမွာျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြဟာ “အလကားလူ” ျဖစ္ေနၿပီး တိုင္းျပည္ထည္းကိုတရားမဝင္ေရာက္ ေနသူေတြကိုေတာ့ “ဘုရားလူ”အဆင့္
အတန္းနဲ ့ဆက္ဆံေနတာကိုျမင္ေနရပါတယ္။

အခုသန္ေခါင္းစာရင္းေကာက္မဲ့ကိစၥမွာလဲအဲဒီလို “ဘုရားလူ” နဲ  ့ “အလကားလူ” ခြဲျခား ဆက္ဆံမဲ့အေရးကို ျမင္ေယာင္ေနတာကိုပထမအခ်က္အျဖစ္ဒီေဆာင္းပါးကိုေရးရျခင္းပါ။
ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ပထမအခ်က္ထက္ပိုအေရးႀကီးယံုသာမကအမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကို
ထာဝရထိခိုက္သြားႏိုင္တဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

အေျခအေနနံပါတ္တစ္ျဖစ္တဲ့၀န္ထမ္းယႏၱယား (လ.ဝ.က -ရဲ-စစ္တပ္) ရဲ့အတိပ္ကာလ တေလွ်ာက္ကိုယ္က်ိဳးရွာသစၥာမဲ့မႈေတြေၾကာင့္အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံႏွစ္ခုကလူေတြဟာျမန္
မာႏိုင္ငံထည္းမွာအလံုးအရင္းနဲ ့ႏွစ္ဆယ္စုေတြ နဲ ့ခ်ီၿပီးေရာက္ရိွအေျခခ်ေနထိုင္ေနၾကပါၿပီ။ မႏၱေလးကိုတရုပ္ၿမိ့ဳေတာ္အျဖစ္ႏိုင္ငံသားေတြထံကအသံေတြၾကား ေနရတာၾကာပါ ၿပီ။ ကိုးကြယ္ရာဘာသာယဥ္ေက်းမႈခ်င္းတူတဲ့သူေတြအၾကားကြဲျပားမႈမျမင္သာမသိသာတာနဲ ့ ဘာသာယဥ္ေက်းမႈမတူတဲ့သူေတြအၾကားကြဲျပားမႈသိသာတာပဲကြာပါတယ္။
သို ့့ေသာ္ဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈ ခ်င္းဆင္တူသည္ျဖစ္ေစ-မတူသည္ ျဖစ္ေစ - မ်က္ေစ ့ေမွးၿပီးႏွာေခါင္းျပားသည္ျဖစ္ေစမ်က္လံုးျပဴးၿပီးႏွာ ေခါင္းခြ်န္သည္ျဖစ္ေစ
တရားမဝင္ၾကတာခ်င္းကေတာ့အတူတူပါဘဲ။  အရည္အတြက္သိန္းခ်ီရိွႏိုင္တဲ့ဒီလူေတြ ဟာျပည္တြင္းကဘာသာတူလူမ်ိဳးတူႏိုင္ငံသားေတြရဲ့ စာနာမႈအကူအညီ
(kinsmanship support, group affinity)  နဲ ့ေရာေႏွာလူေယာင္ေဖ်ာက္ေနႏိုင္ၾကပါတယ္။

2012 ျပည္သူ ့အင္အားဦးစီးဌာနရဲ့စာရင္းအရ လူဦးေရတစ္ေသာင္းေတာင္မျပည့္တဲ့ကမန္ေတြ (ရခိုင္ျပည္နယ္ ေနမူဆလင္တိုင္းရင္းသား)ဟာအခု ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ျဖစ္ေနၿပီးအားလံုး
လိုလိုျမန္မာျပည္မဘက္ (ရန္ကုန္)မွာ ေတြ ့ေနရၿပီလို ့စစ္ေတြရခိုင္ေတြကသမတႀကီးထံ စာတင္တိုင္ၾကားထားတယ္လို ့သိရတယ္။ 

အခုလုပ္မဲ့ျပည္လံုးကြ်တ္သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ယူမႈကဒီလိုတရားမဝင္လူေတြကိုေဖၚ ထုတ္ၿပီးအေရးယူေပးမလားဒါမွမဟုတ္သူတို ့ဆီကလာဘ္ယူၿပီးတရား၀င္ျဖစ္လာေအာင္
ဆက္လုပ္ေပးမွာ လားဆိုတာကိုေစာင့္ၾကည့္ရ မယ္။ လဝက၀န္ႀကီးဦးခင္ရီကတရား၀င္ျပဳထားတဲ့
အသံ (hint) ကေတာ့ဒီလူေတြကိုလူ ့အခြင့္အေရးလဲေလးစား လိုက္နာ - ႏိုင္ငံတကာစံေတြနဲ ့လဲ ညီညြတ္စြာသက္သက္ညႇာညႇာေမးျမန္းေကာက္ယူသြားမယ္လို ့ဆိုပါတယ္။ 


ဝန္ႀကီးကဒီလိုေျပာထားတာကိုသူ ့ဝန္ထမ္းေတြအခြင့္ေကာင္းယူၿပီးကိုယ္က်ိဳး
အတြက္ စားေပါက္ထြင္တလြဲအသံုးခ်ၾကမွာကိုျမင္ေယာင္မိတယ္။ 

အတိပ္ကာလေတြတေလွ်ာက္လံုးဝန္ထမ္းေတြဘယ္လိုျပဳမူက်င့္ၾကံခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာ
ကိုျပန္ၾကည့္ရင္ခုတစ္ႀကိမ္လဲဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္စရာအေျခရိွတယ္ဆိုတာကိုခန္ ့မွန္းဘို ့ရာ
မခက္လွပါဘူး။အလြန္နာမည္ပ်က္လက္ဆုပ္လက္ ကိုင္ မိထားတဲ့ဝန္ႀကီးအဆင့္လာဘ္စားမႈ
ကိုေတာင္ တာဝန္မွ ရပ္စဲတာေလာက္ပဲလုပ္တဲ့အစိုးရရဲ့အေရးယူမႈ အတိုင္းအ
တာေလာက္ကိုေတာ့ “ပ်င္းေတာင္-ပ်င္းေသးတယ္” လို ့သီခ်င္းလုပ္ဆိုေနၾကမွာပါ။

ဒါဆိုရင္ဒီသန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္မႈရဲ့တစ္စိပ္တစ္ပိုင္းသရုပ္မွန္ကဘာျဖစ္လာႏိုင္ပါသလဲ။ အသားမည္းေနသူ ေတြကိုအသားျဖဴလာေအာင္ - အသားျဖဴေနသူေတြကို
အသားညိဳေတြျဖစ္လာေအာင္ျမန္မာအမည္ေတြတပ္-ပန္းေရာက္ကဒ္ေတြ ထုတ္ေပးတဲ့လူမ်ိဳးေရးခဝါခ်ေပးပြဲႀကီး (ethnicity laundering) တစ္ခုျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
ဒီအခြင့္အေရးကိုစားေနက်ေၾကာင္ဘားေတြဟာငါးသိန္းကေနသိန္းငါးဆယ္၊သိန္းငါးရာ၊ ငါးေထာင္တန္အမဲ ေကာင္ေတြကိုသားရည္တျမားျမားနဲ ့မတ္လကုန္မဲ့ရက္သီး မခံႏိုင္စြာေစာင့္လင့္ေနၾကေလာက္ၿပီျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တဘက္မွာလဲျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံကို ဂ်ီဟတ္ (Jihad) မလုပ္ဘဲအသံတိပ္သိမ္းပိုက္လို  ့ရတဲ့နည္းကိုရွာ ေဖြေတြ  ့ရိွေနၾကေလာက္ၿပီျဖစ္တယ္။

အကယ္၍သာဤအတိုင္းျဖစ္္လာခဲ့ေသာ္ဒီလိုလူကိုခဝါခ်ေပးတဲ့နည္းဟာအတိပ္ကခြန္ဆာ
ေလာ္စစ္ဟန္တို ့ရဲ့ အျဖဴေတြအစိမ္းေတြကရတဲ့ေဒၚလာေငြမည္းေတြကို အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေနာက္ပိုင္းျပည္တြင္းမွာတရား၀င္ရင္ႏွီးျမႇဳတ္ႏွံလုပ္ ကိုင္ခြင့္ေပးတဲ့ခဝါခ်နည္းေနာက္ပိုင္းဒုတိယအႀကိမ္ျဖစ္လာနိုင္တယ္။
ဟိုတစ္ခ်ိန္တုန္းက Money laundering after ceasefire - ခုတစ္ႀကိမ္မွာ
ethnicity laundering after census (သန္းေခါင္စာရင္း) ဒါပဲကြာမယ္။

ဒီအလားအလာကိုျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္းရင္းသားေတြဘယ္လိုလုပ္တားဆီးႏိုင္မလဲ။
ဒီကိစၥကိုကိုင္တြယ္မဲ့ ဝန္ထမ္းေတြကိုတိုင္းျပည္ခ်စ္လာေအာင္ပညာေပးမေနပါနဲ ့။
(တစ္) - အခ်ိန္မရေတာ့ဘူး - (ႏွစ္) - လုပ္ေနလဲ အပိုဘဲ - ပ်င္းေတာင္ပ်င္းေသးတယ္။

သို ့ေသာ္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကေတာ့မကုန္ေသးပါဘူး ။ လုပ္ႏိုင္ရင္အခ်ိန္မွီပါေသးတယ္။ 
ပထမအခ်က္အျဖစ္ - သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္မဲ့အလုပ္ကိုသာမန္ဌာနဆိုင္ရာလုပ္ငန္းသက္သက္
( A departmental operation pure and simple) သေဘာမဟုတ္ဘဲအမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္နဲ ့ လူျပန္စစ္တဲ့ပြဲသေဘာႏိုင္ငံေရးအႏွစ္သာရ ထည့္ေပးသင့္တယ္။ (politicized)  

ဒီမိုကေရစီသေဘာအရျပည္သူကေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္ထားတဲ့ ျပည္သူ ့ကိုယ္စားလွယ္ေတြ
ကေမးျမန္းစစ္ ေဆးခြင့္ရိွရပါမယ္ (Oversight)။ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြေႏွးေကြးမွာကိုၿငီးျငဴခြင့္မရိွ - ၾကာခ်င္သေလာက္ ၾကာပါေစ။ စင္စစ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္ စား လွယ္ေတြသာမကမီဒီယာနဲ ့ civil society ကလူေတြလဲအနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္အကဲခပ္ခြင့္၊ ဗီဒီယိုမွတ္တမ္းတင္ခြင့္ေပးရပါမယ္။ အျခားမွလာေရာက္ေလ့လာမည့္ကုလသမဂၢ ႏွင့္ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ ့အစည္းမ်ားကို ဆက္ဆံသည့္အဆင့္အတန္းထက္မနိမ့္ဘဲဆက္ဆံပါ။

ဒုတိယအခ်က္ - အရပ္ထည္းကဘြဲ ့ရပညာတတ္လူငယ္မ်ားဤဆယ္ရက္ကိုလုပ္အားေပးခြင့္ရၾကပါေစ။
၀န္ထမ္းေတြနဲ ့အတူတြဲေပးထားၿပီးအဆင့္တူတာ၀န္တူလုပ္ကိုင္ခြင့္ရိွပါေစ။ပညာတတ္လူငယ္ေတြကို
သင္တန္းေပးတာအခ်ိန္ႏွစ္ရက္ထက္ပိုမကုန္ႏိုင္ပါ။ဦးခင္ရီေျပာတဲ့ႏိုင္ငံတကာမွကြ်မ္းက်င္သူပညာရွင္မ်ား
အဖြဲ ့အစည္း ျဖစ္တဲ့ International Technical Advisory Board က ေလ့က်င့္ေပးမည္၊ကူညီမည္ဆိုလွ်င္စီစဥ္ေပးပါ။

အထူးသျဖင့္နယ္ေက်ာ္၍မေစခိုင္းဘဲေဒသခံမ်ားအားကိုယ့္ရပ္ကြက္တြင္သာလုပ္အားေပးႏိုင္ရန္စီစဥ္ပါ။ ဒီသမိုင္း၀င္လုပ္ငန္းႀကီးမွာလုပ္အားေပးတဲ့ experience ကသူတို ့ရဲ့ Resume ထည္းမွာ၀င့္ၾကြားေနမွာပါ။ ဒီသမိုင္း၀င္အလုပ္ႀကီးကိုဌာနဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမဟုတ္ဘဲျပည္သူ ့အေရးကိစၥႀကီး (Public Concern Campaign) အျဖစ္ဒီတစ္ႀကိမ္ေတာ့ေဆာင္ရြက္ရန္ျဖစ္ပါတယ္။

တတိယနဲ ့ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့လ.ဝ.က ဝန္ႀကီးေျပာထားတဲ့ စာရင္းေကာက္ယူရာမွာအသံုးျပဳမဲ့ဘာသာ စကားကိစၥပါ။ ျမန္မာစကားမေျပာတတ္တဲ့ သူေတြကိုဘာသာျပန္သူမွတဆင့္စာရင္းေကာက္ယူမဲ့အခ်က္ပါ။ ေမာင္ေတာမွာရိွတဲ့
ဒုကၡသည္စခန္းကလူေတြကိုစစ္ေဆးရာမွာစကားျပန္သံုးတာမွအပျပည္တြင္းဘယ္ေနရာမွာမွ
မသံုးသင့္ဘူးထင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ျမန္မာဘာသာစကားကိုသံုးစြဲျခင္းဟာႏို္င္ငံသား
အစစ္ဟုတ္ မဟုတ္အေကာင္းဆံုးစစ္ေဆးနည္းျဖစ္လို ့ပါဘဲ။ ဒီတိုင္းျပည္မွာေမြးၿပီးစကားေျပာ
တတ္တဲ့အရြယ္ ရိွလူတိုင္း ဟာစာမတတ္ရင္သာရိွမယ္ျမန္မာစကားထမင္းစားေရေသာက္
အဆင့္ကိုေတာ့နားလည္ၾကသူေတြျဖစ္တယ္။

ျမန္မာစကားလံုးဝနားမလည္တဲ့တိုင္းရင္းသားအႏြယ္ဝင္ျဖစ္ေနယင္လဲသူ ့မွာတျခား
အေထာက္အထားျပစရာအခ်က္အလက္ေကာင္းေတြတစ္ခုမကအသင့္ရိွၿပီးသားျဖစ္ေန
မွာျဖစ္မယ္။ဥပမာသူ ့မိဘရိုးရာတိုင္းရင္းသား ဘာသာစကားကိုေတာ့ေျပာတတ္မယ္။ သူ ့ကိုသက္ေသခံမဲ့ေဒသခံေတြတရြာလံုးထြက္လာမယ္။

ျမန္မာဘာသာစကားနဲ ့ကိုယ့္နာမည္ - မိဘအမည္ - ဇာတိမ်ိဳးရိုး - အလုပ္အကိုင္ - ေနရပ္လိပ္စာေလာက္ကို ေတာင္အေပါက္အလမ္းတည့္ေအာင္မေျပာတတ္ဘဲပန္းေရာင္ကဒ္ (ႏို္င္ငံသားကဒ္) လက္၀ယ္ရိွေနတဲ့သူကိုေနာက္တဆင့္အေသးစိတ္စစ္ေဆးဘို ့ေနရာေရႊ ့သင့္ပါတယ္။ ကဒ္ျပားဘယ္လိုလုပ္ရထားတယ္ဆိုတာကို ေနာက္တဆင့္စံုစမ္းေဖၚထုတ္တဲ့အဖြဲ ့ရိွထားသင့္တယ္။
 

 တိုင္းနဲ ့ျပည္နယ္ေတြရဲ့ၿမိ့ဳေတာ္ေတြမွာ Immigration Detention Center (IDC) ေတြရိွထားသင့္ၿပီ။

ဆယ္ရက္တာကြင္းဆင္းတဲ့လုပ္ငန္းအၿပီးမွာရရိွတဲ့အခ်က္အလက္ေတြကိုမူတည္ၿပီး
မွတ္ပံုတင္အသစ္ေတြထြက္လာမယ္လို ့ယူဆရပါတယ္။ အဲဒီမွတ္ပံုတင္မွာလူမ်ိဳး-ဘာသာခြဲျခားမွတ္တမ္းတင္ထားတာပါဝင္မွာမဟုတ္ေတာ့ ဘူးလို ့၀န္ႀကီးကေျပာပါတယ္။ 

ဒါဟာႏိုင္ငံတကာစံႏႈံးေတြနဲ ့အညီလူ ့အခြင့္အေရးကိုေလးစားၿပီးလုပ္ကိုင္တာ လုိ ့လဲေျပာပါတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္ေကာင္းလြန္းလို ့ဘယ္လိုမွျငင္းဘို ့မလြယ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ျမန္မာ့ လက္ေတြ ့ မွာဒီအခ်က္ဟာတရားမဝင္ခိုးဝင္ထားသူေတြအတြက္စိတ္သက္သာရစရာအခ်က္ႀကီးျဖစ္ေနမွာပါ။ မရည္ရြယ္ ေသာ္လည္းသူတို ့ကိုအက်ိဳးျပဳမွာပါ။

ျမန္မာျပည္မွာဥပေဒနဲ ့ၿငိစြန္းေနတဲ့သူေတြရဲ့လူ ့အခြင့္အေရးကိုေတာင္ဒီေလာက္ေလးစားျပေန
ယင္ဥပေဒ ေဘာင္တြင္းကႏိုင္ငံသားေကာင္းေတြကိုဆိုရင္အစိုးရကဘယ္ေလာက္မ်ားေလးစားေန
လိုက္မလဲဆိုတာဒိန္း ေဒါင္ခင္လိႈင္တို ့လိုအၿငိမ့္လူျပက္ေတြရဲ့ျပက္လံုးေတြမွာဘယ္လိုပါလာ
မလဲဆိုတာကေနအကဲခပ္ပါမယ္။

နိဂံုးခ်ဳပ္ရယင္လာမဲ့သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ပြဲဟာအမ်ိဳးသားေရးျပန္လည္စီစစ္ပြဲႀကီး
တစ္ခုျဖစ္လာမလား - 

ဒါမွမဟုတ္၀န္ထမ္းယႏၱယားႀကီးတစ္ခုအတြက္အမ်ိဳးသားေရးသစၥာေဖါက္မႈေတြလုပ္ဖို
 ့ေနာက္ထပ္အခြင့္အေရးသစ္တစ္ခုလားဆိုတာကိုတိုင္းျပည္ကေစာင့္ၾကည့္ေနမွာပါ။

ေရႊျမင့္ေမာင္
 






Friday, May 31, 2013

အမ်ိဳးသားအေရး တမ်ိဳးသားလံုး၀ိုင္း၀န္းကူညီႏိုင္ခြင့္ရိွမွျဖစ္မည္



                                                                                                                                 
ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ဆြမ္းခံၾကြမည့္သံဃာမ်ားကိုဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မ်ားကေခ်ာင္းေျမာင္းလုပ္ႀကံမည့္ေဘးမွကာကြယ္မႈျပဳေပးေနပံု


ေက်ာက္နီေမာ္မွမသီတာေထြးကြယ္လြန္သည့္တႏွစ္ျပည့္ေျမာက္၀မ္းနည္း ျခင္းအခမ္းအနားကိုရခိုင္ျပည္နယ္မွလြဲ၍
မည္သည့္္ေနရာတြင္မွွ်က်င္းပခဲ့သည္ဟုမၾကားရေပ။အေနာက္ကမၻာျဖစ္ေသာဥေရာပႏွင့္ေျမာက္အေမရိကတို ့တြင္ မိမိကိုယ္ကိုယ္ကိုကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းမရိွသူ (vulnerable person) တစ္ဦးအားဤသို ့ေစာ္ကားၿပီးရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ခံရလွ်င္ႏွစ္ပါတ္လည္အခမ္းအနားမ်ားက်င္းပ၊ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္(သမတ/၀န္ႀကီးခ်ဳပ္) မ်ားတက္ေရာက္ ကာ၀မ္းနည္းေၾကကြဲစကားေျပာျခင္း၊ က်န္ရစ္သူမိသားစုကိုႏွစ္သိမ့္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္ကိုတီဗီ၊သတင္းစာမ်ား
တြင္ေတြ ့ရမည္ျဖစ္သည္။


ျမန္မာျပည္တြင္ထိုကဲ့သို ့ေသာႏိုင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈ (political culture) မရိွေသးသည္မွာ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းသည္။ သမတဦးသိန္းစိန္ေကာၿငိမ္းခ်မ္း ေရးႏိုဗယ္ဆုရွင္ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပါမိမိတို ့ႏွင့္မဆိုင္သလိုေနခဲ့ၾကသည္။
အထူးသျဖင့္ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ရပ္ျဖစ္ေသာေတာင္ကုတ္တြင္အျခားအျပစ္မဲ့လူဆယ္ဦးအသတ္ခံရေသာအခါ၌
သက္ဆိုင္သူပူေဆြးေနသူမ်ား (mourners) အားကိုယ္ထိလက္ေရာက္ႏွစ္သိမ့္မႈေပးခဲ့ေသာေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ကံဆိုးရွာသူမိန္းခေလး၏ႏွစ္ပါတ္လည္၌မိမၼသားခ်င္းျဖစ္ပါလွ်က္ကိုယ္ႏွင့္မဆိုင္သလိုေနသည္မွာအက်ည္းတန္လွသည္။

ဤအခ်က္သည္သူမအားသူမ၏ေနာက္လိုက္မ်ားက“လူထုေခါင္းေဆာင္”ဟုတဖြဖြအမႊမ္းတင္ေနေသာ္လည္း
ဤသို ့ဟုတ္မဟုတ္ရခိုင္လူထုကိုေမး ၾကည့္ပါဟုေစာဒကတက္စရာျဖစ္ေနသည္။


သမတျဖစ္ေစ-ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ျဖစ္ေစယခုကဲ့သို ့ဗုဒၶဘာသာႏွင့္မူဆလင္ဘာသာ၀င္မ်ားႏွစ္ဘက္ပဋိပကၡျဖစ္ေနေသာ အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ဤအခမ္းအနားမ်ိဳးကိုအားေပးလွ်င္ႏိုင္ငံေရးအရမွားယြင္းသည္ (politically incorrect) ဟုဆင္ေျခေပးႏိုင္ၾက
ပါသည္။ႏိုင္ငံေရးအရမွား/မွန္ျပႆနာ (political correctness) သည္ကိုယ္က်ိဳးစီးပြား(self-interest) အေပၚအေျခတည္၍ ဆံုးျဖတ္ၾကေသာကိစၥမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ပိုက်ယ္ျပန္ ့ေသာလူသားအားလံုး၏ေကာင္းက်ိဳး (humanitarian interest) ကိုႏွလံုးသြင္း၍စဥ္းစားျခင္းမဟုတ္ေျခ။

ရပ္တည္ခ်က္မ်ားအားခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာေနျခင္း (attitudes analysis) ကို ရပ္တန္ ့ ၍လက္ေတြ  ့ရင္ဆိုင္ေနရေသာျပႆနာကိုေဆြးေႏြးပါမည္။

ေရရွည္အသြင္ေဆာင္လာေနေသာဘာသာေရးပဋိပကၡကိုရင္ဆိုင္ရာတြင္အစိုးရသည္အေျခအေန၏ေနာက္ၿမီးဆြဲဘ၀သို ့က်ေရာက္ေနသည္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရႏွင့္ျမန္မာႏိုင္ငံသည္တဘက္ကဆင္ထားသည့္ ေထာင္ေခ်ာက္ထည္းတြင္မိေနသည္။  ဤအခ်က္က္ိုရွင္းလင္းပါမည္။
အိမ္နီးနားခ်င္းဘဂၤလားဒက္ရွ္ႏိုင္ငံသည္လူဦးေရေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ေနသည့္ႏို္င္ငံျဖစ္ေနသည္သာမကကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈ၏အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ေသာ
ပင္လယ္ေရျပင္ျမင့္တက္လာမႈေၾကာင့္ကမ္းရိုးတန္းေဒသမ်ားေရေအာက္ေရာက္ၿပီးေျမဧရိယာတစတစဆံုးရႈံးေနေသာႏိုင္ငံျဖစ္သည္။
အာဏာရပါတီကအိမ္နီးခ်င္းျမန္မာျပည္ႏွင့္ဆက္ဆံေရးမပ်က္ေစရန္အစြန္းေရာက္အစၥလမ္းမစ္ေတြကိုႏွိမ္နင္းေနေသာ္ျငားလည္း
ဘီဂန္ခါလီဒါဇီယာဦးေဆာင္ေသာအတိုက္အခံပါတီသည္တစ္ခ်ိန္ကဂ်ာမန္နာဇီေတြအေၾကာင္းျပခဲ့ေသာေနစရာေျမေနရာရရိွေရး (lebensraum) ဆင္ေျခကိုေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းသတင္းစာမွျပန္၍ထုတ္ေဖၚကာလူပိုေတြကိုႏိုင္ငံျပင္ပမွာေနရာရွာၾက ဖို ့ေျမႇာက္ေပးေနေလသည္။

ဘဂၤလားဒက္ရွ္မွလူပိုမ်ားသည့္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြထံကုန္းေၾကာင္းေရ ေၾကာင္းတို ့မွတစ္ဦးခ်င္းေကာအုပ္လိုက္ထြက္
ခြာေနၾကသည္။ ေတာင္ဘက္အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြထံေရေၾကာင္းျဖင့္ေရာက္သြားၾကသည့္ ဘဂၤလီမ်ားကသူတို ့သည္

ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္ေျပးလာသူေတြပါဟုေျပာၾကသည္။

ထိုင္းႏွင့္မေလးရွားႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားသည္သူတို ့အားလူသားခ်င္းစာနာမႈအရဒုကၡသည္အျဖစ္လက္ခံေပးေနၾကရသည္။
အစိုးရမ်ားကဤကဲ့သို ့လက္ခံ လာၾကေစရန္ INGO မ်ားကေလာ္ဘီလုပ္မည္ကိုသံသယရိွစရာမလိုေခ်။
ထိုအစိုးရမ်ားဘက္ကၾကည့္လွ်င္ဤ “ရိုဟင္ဂ်ာ” ဆိုသူေတြကိုဒုကၡသည္ အျဖစ္သတ္မွတ္လိုက္မွသာေနာက္ထပ္ႏိုင္ငံ

တစ္ခုခုကိုေရႊ  ့ေျပာင္းေပးႏိုင္ မည္ျဖစ္၍သူတို ့အဖို ့ေရြးစရာလမ္းမရိွေခ်။ သို ့မဟုတ္ပါကသည္လူေတြ
သူတို ့ဆီမွာေသာင္တင္ေနလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။

လက္ရိွမေလးရွားရိွအႀကီးဆံုးဒုကၡသည္စခန္းတြင္လူတစ္သိန္းရိွေနသည္။ ျမန္မာဒုကၡသည္ပါဆိုသူေတြက ၉၀%  ေက်ာ္ျဖစ္သည္။ျပင္ပမွာမိသားစုအလိုက္ေနထိုင္ခြင့္ရေနသူေတြတရားမ၀င္ေနထိုင္သူေတြမပါေသး။
ဒုကၡသည္အျဖစ္ႏွင့္ေရာက္လာ၍စခန္းဖြင့္ၿပီးလက္ခံထားျခင္း၊အသက္ရွင္ေရးအကူအညီေတြေပးျခင္းသည္မမွားေပ။ 

သို ့ေသာ္ထိုလူေတြကသူတို ့ဒုကၡသည္ ျဖစ္ရျခင္း၏အေၾကာင္းရင္းအျဖစ္ “ျမန္မာျပည္မွာ”လူမ်ားစုကသူတို ့ကိုႏွိပ္စက္ေနပါသည္ ဟုေျပာၾကသည္။ ႏွိပ္စက္တာ (persecution) မရိွဘဲႏွင့္ဒုကၡသည္ (တရား၀င္အသံုးအႏံႈးမွာ ‘ခိုလႈံသူ’ - refugee) ျဖစ္ခ်င္လို ့မရပါ။
UNHCR Handbook ၏အဓိကသတ္မွတ္ခ်က္ (criterion) ျဖစ္ပါသည္။ ထို ့ေၾကာင့္ျမန္မာျပည္မွာလူမ်ားစုကသူတို ့အားႏိွပ္ စက္ေနပါသည္ဟုသက္ေသျပႏိုင္ေစရန္မွာဗလီေတြမ်ားမ်ားမီးေလာင္ေလေကာင္းေလျဖစ္ေနသည္။

ျပႆနာဆက္ျဖစ္ေနေအာင္ဖန္တီးေနရမည္ျဖစ္သည္။ (keeps the issue alive)။

သို ့မွသာဘဂၤလားဒက္ရွ္ႏိုင္ငံမွတိုက္ရိုက္ရာေထာင္ခ်ီ၍လစဥ္ထြက္ခြာလာေသာျမန္မာဘာသာစကားတစ္ခြန္းမွနားမလည္ေသာ
ဘဂၤလီမ်ားထိုင္းႏွင့္မေလးရွားႏိုင္ငံေတြမွာခိုလံႈခြင့္ရၾကမွာျဖစ္သည္။ထို ့ေၾကာင့္ျမန္မာျပည္မွာဘာသာေရးပဋိပကၡဆက္ရိွေနဘို ့ သူတို ့အတြက္လိုအပ္ပါသည္။ ယခုဤ “ဆင္ကြက္”ထည္းမွာျမန္မာလူထုနဲ ့ျမန္မာအစိုးရမိေနသည္။ 


ျမန္မာအစိုးရဘက္ကပြဲဦးထြက္အရံႈးမွာမူလျပႆနာျဖစ္ေသာျပည္နယ္တစ္ခုအတြင္းသို ့လူခိုး၀င္ေနမႈကို
တႏိုင္ငံလံုးလႊမ္းခ်ံဳေသာဘာသာေရးပဋိပကၡအျဖစ္သို ့ပံုေျပာင္းေပးတာကိုခံလိုက္ရျခင္းျဖစ္သည္။

ဤအခ်က္ကိုၾကည့္၍အေျခအေန၏ေနာက္ၿမီးဆြဲျဖစ္ေနသည္ဟုေ၀ဘန္ရျခင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စားလွယ္သည္ဤအခ်က္ကိုကုလသမဂၢလိုစင္ျမင့္မွာတစ္ဘက္ကပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ၿပိဳင္၍ျငင္းခံုၾက
၍ျပန္လွန္ျငင္းခ်က္မထုတ္ႏိုင္ေသာအေထာက္အထားမ်ား (Conclusive evidences) ျပသႏိုင္ရပါလိမ့္မည္။

စင္စစ္ျမန္မာေတြသာမကျပည္တြင္းေနျမန္မာမူဆလင္ေတြလည္းဤေထာင္ေခ်ာက္ထည္းမွာမိေနသည္။
သူ ့ဖက္ကိုယ့္ဖက္အဖိတ္အစင္ေတြရိွေနၿပီမို ့ခံစားခ်က္မ်ားျဖစ္ေနၿပီးေက်ာ္လႊားရုန္းထြက္ဘို ့ခက္ေနၾကသည္။

ျဖစ္စဥ္တစ္ခုခ်င္းစီကိုအက်ဥ္းခ်ဳပ္ျပန္ၾကည့္လွ်င္လိႈင္သာယာ - မိထၳိလာ - ဥကၠံ - လားရိႈး အျဖစ္အပ်က္တိုင္းတြင္
မူဆလင္ေတြဘက္ကရန္စသည့္သေဘာမ်ားထင္ရွားသည္။ ဗမာေတြ (ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဆိုလွ်င္ပိုတိက်မည္)ဘက္က
လည္းခ်က္ခ်င္းအခ်ိန္မဆိုင္းဘဲတုန္ ့ျပန္ေနၾကသည္ျဖစ္ရာ၄င္းတို ့စိတ္ထည္းမွာေနာက္ထပ္ဘယ္ေန ့-ဘယ္ေနရာမွာ
ထပ္ျဖစ္မလဲဆိုသည္ကိုအသင့္နားစြင့္ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကသလိုပင္။ 

ထို ့ေၾကာင့္ျပႆနာ၏တႏွစ္သားကာလအတြင္း ျဖစ္ေနၾကျဖစ္စဥ္  ကို ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ -
၁ - မူဆလင္ဘက္ကရန္စမည္
၂- ဗုဒၶဘာသာေတြကေန ့ကူးမခံခ်က္ခ်င္းပင္တုန္ ့ျပန္မည္
၃ - အစိုးရ (ရဲ-လံုထိမ္း-စစ္တပ္) က၀င္ထိမ္းမည္ - ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္မည္။

ျပႆနာကိုကိုင္တြယ္ပံု

ဦးသိန္းစိန္အစိုးရသည္ျပႆနာကိုအစိုးရတစ္ဦးတည္း မည္သူ ့အကူအညီ၀င္စြက္မႈမွ်လက္မခံဘဲ
တတ္ႏိုင္သမွ်အုပ္အုပ္ဆိုင္းဆိုင္းနည္းျဖင့္ေျဖရွင္း လိုဟန္ရိွသည္။ဤအခ်က္ကိုအခြင့္ေကာင္းယူ၍
ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား (NLD, 88 မ်ိဳးဆက္စ သည္)မ်ားကလည္းတရားခံအျဖစ္မခံလိုဘဲေက်ေက်နပ္နပ္ျဖင့္ပင္ လက္ေရွာင္ေပးသည့္သေဘာေတြ ့ရသည္။

အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူက ေျပာဆိုေနပံုမွာျပႆနာကိုအစိုးရကႏိုင္နင္းစြာ ကိုင္တြယ္ေနပါသည္ဟူေသာအသြင္ကိုေဆာင္ထားသည္။ ဤအခ်က္သည္ ေလာေလာဆယ္အတြက္ေတာ့မွန္ေကာင္းမွန္မည္။သို ့ေသာ္တေန ့ေန ့ဤျပႆနာရန္ကုန္ေရာက္လာလွ်င္ တိုင္းျပည္ပ်က္ႏိုင္ေလာက္သည္။ ရမည္းသင္း-ပ်ဥ္းမနား-ျပည္-မံုရြာ-ေတာင္ႀကီး-ေတာင္ငူ-ေမာ္လၿမိဳင္စသည့္ျမန္မာမူဆလင္ေတြ အံုခဲေနေသာတျခားၿမိ့ဳႀကီးမ်ားကိုထည့္မတြက္ေသး။

သို ့ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သင့္သည္မွာအစိုးရ၏လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ  ့တစ္ခုတည္းအားမကိုးေနဘဲအရပ္သားမ်ား (civilians)
၏အကူအညီကိုယူသင့္သည္။

ရပ္ရြာလံုျခံဳေရးႏွင့္ကိုယ့္ကိုကိုယ္ကာကြယ္ေရးကိစၥ
Neighborhood security and self – protection

အစိုးရ၏လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ မ်ားသက္သက္အားျဖင့္ဘယ္နည္းႏွင့္မွ်မလံုေလာက္ႏိုင္သည္မွာသိသာလွသျဖင့္လက္ေတြ  ့က်
က်ေအာင္ျမင္စြာေျဖရွင္းလိုလွ်င္လူထု၏အကူအညီကိုယူမွျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

မူဆလင္မ်ားကဘုန္းႀကီးမ်ားကိုေရြးခ်ယ္၍လိုက္လံသတ္ျဖတ္ေနျခင္းသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းတြင္အထူးအဆန္းမဟုတ္ေတာ့။ ဆြမ္းခံၾကြေသာကိုယ္ေတာ္မ်ားကိုက်ည္ကာအကၤ် ီ၀တ္ေပးကာစစ္သားမ်ားကေနာက္ကတေကာက္ေကာက္လိုက္၍လံုျခံဳေရးယူေပးေနရေသာ
သတင္းဓါတ္ပံုမ်ားပလူပ်ံေနသည္။ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ကားရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ဤအျဖစ္မ်ိဳးသံဃာေတာ္မ်ားရင္ဆိုင္ရကာအသက္ဆံုးရႈံးခံေနၾကရ
သည္မွာမသီတာေထြးကိစၥမတိုင္မီပေ၀သဏီကတည္းကျဖစ္သည္။ ယခုမွျပည္မဘက္သို ့နယ္ခ်ဲ  ့လာျခင္းျဖစ္သည္။

သံဃာေတာ္မ်ားအားလုပ္ၾကံမႈႏွင့္အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚရက္စက္မႈမ်ားသည္ႀကိဳတင္ကာကြယ္၍
ရႏိုင္စေကာင္းေသာအရာမ်ားျဖစ္သည္။ မွန္ကန္ေသာနည္းျဖစ္လွ်င္ထိေရာက္စြာကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။

မွန္ကန္ေသာနည္းဆိုသည္မွာျပႆနာေပၚလာမွေရာက္လာေသာလံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ ့တစ္မ်ိဳးတည္းကိုသာအားကိုးသည့္နည္းမဟုတ္ပါ
ျဖစ္သင့္သည္မွာ ရပ္ရြာအလိုက္ “သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္အမ်ိဳးသမီးမ်ားအားကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ ့မ်ား”
(Volunteers for Vulnerable Person Protection) ကိုေဒသခံမ်ားထည္းမွေရြးခ်ယ္ဖြဲ  ့စည္းေပး၍ႀကိဳတင္၍ဟန္ ့တားရန္စီစဥ္သင့္သည္။

ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသားႀကီးမ်ား၊လူကပၸိယမ်ားယခင္ကထက္ဦးေရပို၍ထားရိွကာလံုျခံဳေရး အေစာင့္အျဖစ္သံုးသင့္သည္။ သူတို ့အားအစိုးရ၏လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ ့မ်ားႏွင့္အခ်ိန္ျပည့္အဆက္အသြယ္ရိွေစရန္လက္ ကိုင္ဖံုးမ်ားရရိွေစရန္စီစဥ္ေပးသင့္သည္။

ဤနည္းသည္မိမိတုိ ့ရပ္ရြာ၊သံဃာႏွင့္မိန္းခေလးမ်ားအေပၚက်ဴးလြန္ေစာ္ကားမႈမ်ားကိုဥပေဒေဘာင္အျပင္ဘက္မွလက္တုန္ ့ျပန္ၾကမည့္
ဗရမ္းဗတာလူအုပ္ ႀကီးမ်ား (mobs) ကိုတနည္းတဖံုအားျဖင့္ႀကိဳတင္၍ထိမ္းခ်ဳပ္ထားရာလည္းက်ေပလိမ့္မည္။
ဤေစတနာအေလွ်ာက္တာ၀န္ယူမည့္ေဒသခံလုပ္အားေပးမ်ား၏ကာကြယ္ေရးအဖြဲ ့မ်ားအေနျဖင့္ ၂၄/၇ အေျခခံျဖင့္ နာရီမလပ္အလွည့္က်ကင္းတာ၀န္ယူရန္ျဖစ္သည္။ သူတို ့သည္သံဃာေတာ္မ်ားၾကြရာသို ့လိုက္ပါေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊ မသကၤာေသာေနရာမ်ားကိုအထူးေစာင့္ၾကပ္ျခင္း၊ လူျပတ္ေသာေနရာမ်ားတြင္ကင္းလွည့္ျခင္းမ်ားလုပ္ႏိုင္သည္။

သူတို ့အားကိုယ္ခံပညာမ်ား (Martial arts) သင္ေပးသင့္သည့္အျပင္တိုက္ခိုက္လာသူမ်ား (attackers)၏ရန္မွာကာကြယ္ရန္ လံုေလာက္ေသာတန္ျပန္လက္နက္မ်ားကိုလည္းခြင့္ျပဳေပးထားသင့္သည္။လူရမ္းကားအုပ္စုမ်ားကိုၿဖိဳခြဲရန္ရဲေခြး (Canine units) မ်ားကိုပါပူးတြဲေပးထားသင့္သည္။[မကၠဆီကိုႏွင္ထိစပ္ေနေသာအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုေတာင္ပိုင္းျပည္နယ္
တစ္ခ်ိဳ  ့တြင္လူထုကနယ္စပ္လူခိုး၀င္မႈကိုကိုယ္ထူကိုယ္ထလက္နက္ကိုင္၍ ေစာင့္ၾကပ္ေနၾကသည္မွာၾကာၿပီ။ (Vigilante)]

ဤေဒသခံအရပ္သားမ်ား၏ေစတနာ့၀န္ထမ္းသက္သက္အဖြဲ ့မ်ားသည္လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ ့မ်ားႏွင့္ပူးတြဲေဆာင္ရြက္ျခင္း (cooperation and coordination) မ်ားရိွရေပမည္။၄င္းတို ့ကိုဥပေဒနားလည္ကြ်မ္းက်င္၍ရပ္ရြာကယံုၾကည္ေလးစားေသာပုဂၢိဳလ္မ်ား (respectable persons) ကအုပ္ခ်ဳပ္ေစရမည့္အျပင္သက္ဆိုင္ရာတိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ ့မ်ားကအသိအမွတ္ျပဳထားသင့္သည္။

ဤအစီအစဥ္က ၃ ခ်က္အက်ိဳးရိွႏိုင္ေစလိမ့္မည္။
၁ - အသင့္ျပင္ထားေသာအေနျဖင့္ေစာင့္ၾကည္ ့ေနေသာေၾကာင့္တဘက္ကရန္စရန္အခြင့္မသာျဖစ္လိမ့္မည္။ သို ့မဟုတ္ပို၍နည္းပါးသြားေစလိမ့္မည္။
 ၂ - ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏိုးၾကားတက္ၾကြေနသူမ်ားအားဤတာ၀န္ေပးထားျခင္းျဖင့္သူတို ့ကိုယ္တိုင္ mobs အျဖစ္ႏွင့္တရားလက္ လြတ္တုန္ ့ျပန္မည့္အခ်က္ကိုေခ်ဖ်က္ၿပီးျဖစ္ေစမည္။ [သို ့ေသာ္သူတို ့တြင္လည္း - မိမိကိုယ္ကိုကာကြယ္ပိုင္ခြင့္ - သင့္ေလွ်ာ္ေသာ နည္းျဖင့္တုန္ ့ျပန္ခြင့္ရိွေစရမည္။] 
၃ - အစိုးရ၏လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ  ့မ်ားဘက္ဘက္လိုက္သည္ဟူေသာအျမင္မ်ားနည္းပါးသြားႏိုင္သည္။

တႏွစ္အတြင္းတျဖည္းျဖည္းႏွင့္စုပံုလာေနေသာျဖစ္ေပၚမႈမ်ား

၁ - တဘက္ကိုေလွ်ာ့ေပါ့အေရးယူေနသည္ဟူေသာဗုဒၶဘာသာေတြဘက္က စြပ္စြဲမႈမ်ားဆက္တိုက္ထြက္ေပၚေနကာမေက်နပ္မႈတစတစပိုႀကီးထြားလာႏိုင္
ျပည္သူ ့အျမင္တြင္ကုလားကိုအေၾကာင္းမဲ့အေလွ်ာ့ေပးလြန္းသည္ဟုထင္လာမည္။ [လားရိႈးတြင္သာသနာေရး၀န္ႀကီးကိုဘုန္းႀကီးေတြကဆဲသည္အထိ ျဖစ္လာသည္။] 

၂- ၀န္ထမ္းမ်ားလာဘ္ယူသည္ဟူေသာစြပ္စြဲမႈမ်ားလည္းဆက္၍ထြက္ေပၚေန
ျပႆနာရင့္လာသည္ႏွင့္အမွ်ဌာနဆိုင္ရာ၀န္ထမ္းမ်ားအမ်ိဳးသားေရးကိုသစၥာေဖါက္သည္ဟူေသာအျမင္ပို၍

အင္အားႀကီးမားလာမည္။ အက်င့္ပ်က္၀န္ ထမ္းကိုထိထိေရာက္ေရာက္အေရးမယူေသာအစိုးရကိုပါအျပစ္ျမင္လာမည္။
အစိုးရႏွင့္လူထုအၾကားေခ်ာက္ကမၻားယခုထက္ပို၍က်ယ္ျပန္ ့လာမည္။

၃ - ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ ၇၈၆ ႏွင့္အၿပိဳင္ျပဳ၍ေပၚထြက္လာသည္။ ၉၆၉ သည္ကို လိုနီေခတ္ကအဂၤလိပ္ေတြေရႊတိဂံုဘုရားေပၚ ဘိနပ္စီးတက္ၾကတာကိုမခံႏိုင္၍ YMCA ကိုတုပၿပီးအမ်ိဳး-ဘာသာသာသနာကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးဆိုကာ YMBA အသင္းေပၚ
လာသလိုမ်ိဳးေပၚလာတာျဖစ္သည္။ ၉၆၉ သည္ဘာသာေရး -လူမႈေရး - စီးပြားေရးသံုးမ်ိဳးစလံုးကိုခ်ံဳငံု၍ေပၚထြက္လာသည္။

ယာယီတပြဲတိုးမဟုတ္ဘဲေရရွည္တည့္တန္ ့သြားမည့္ပံုရိွသည္။ ၉၆၉ ကိုႏိွပ္ကြပ္လွ်င္အစိုးရႏွင့္ျပည္သူထိပ္တိုက္ေတြ  ့ႏိုင္သည္။

၄ -သူတို ့ကိုယ္တိုင္ဖြင့္ဟခ်က္အေထာက္အထားမ်ားအရမူဆလင္ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအထိနာေနၾကေၾကာင္းသိရသည္။
 ျမန္မာစီးပြားေရးေလာကတြင္မူဆလင္မ်ားသည္လုပ္ခစားကာယအလုပ္သမားရာခိုင္ႏံႈးနည္းပါးၿပီးလုပ္ငန္းအရြယ္အစားမ်ိဳးစံုတြင္
လုပ္ကိုင္သူမ်ားႏွင့္ေစ်းေရာင္းစားသူမ်ားစက္မႈလက္မႈကြ်မ္းက်င္သူမ်ားအျဖစ္ႏွင့္သာအသက္ေမြးသူမ်ားသည္။၄င္းတို ့၏ေဖါက္သည္
မ်ား (customers) မွာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္သည္။ ယခုသူတို  ့သည္ေဖါက္သည္မ်ားႏွင့္စီးပြားေရးေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲလူမႈေရး
ဘာသာေရးေၾကာင့္မိတ္ပ်က္ကုန္သည္။စီးပြားေရးလုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ခ်မ္းသာေသာမူဆလင္မ်ားအဖို ့ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မ်ား
ကိုကူညီမလား - ဟန္ ့တားေပးမလားတစ္ခုခုကိုေရြးခ်ယ္ရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။

အစိုးရသည္မူဆလင္ကိုမူဆလင္ျဖင့္္ထိမ္းေပးရန္တာ၀န္ေပးၾကည့္သင့္သည္။ အနည္းဆံုးအားျဖင့္အကူသေဘာ (complementary) သံုးၾကည့္သင့္သည္။ အစၥလမ္ဘာသာတြင္ဆြန္နီ (Sunni) မ်ားကအစြန္းေရာက္ၿပီးရီွယား (Shia) - ဘဟာအီ (Baha’i )
ႏွင့္အာမက္ဒီယား (Ahmedia)  မ်ားကၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုလားသည္ျဖစ္ရာဗုဒၶဘာသာေတြဘက္ကသိုးႏွင့္ဆိပ္ခြဲျခားႏိုင္ဖို ့လိုသည္။

အစၥလမ္ဘာသာသည္ကမၻာတ၀ွမ္းတြင္အျခားဘာသာကိုးကြယ္မႈမ်ားႏွင့္၄င္း၊ သူတို ့အခ်င္းခ်င္းဂိုဏ္းကြဲမ်ားအၾကား၌၄င္း 
ေသြးေခ်ာင္းစီးပဋိပကၡမ်ားသမိုင္းတေလွ်ာက္လံုးျဖစ္ေနသည္။ ေလာေလာဆယ္တြင္ျမန္မာႏိုင္ငံသာမကအ ေနာက္ဥေရာပ
တခြင္တြင္လည္းဤဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မ်ား၏ေသာင္းက်န္းမႈမ်ားႏွင့္ရင္ဆိုင္ေနၾကရသည္။ 


ဤျပႆနာသည္ကမၻာ့ျပႆနာႀကီးတရပ္အသြင္သာမကထာ၀ရ(a global issue of all times) လည္းျဖစ္ရာျမန္မာႏိုင္ငံကလည္းဤျပႆနာကိုရင္ဆိုင္ႏိုင္ရန္ -

1-    အျမဲတမ္းအဖြဲ ့အစည္းတစ္ခု (a permanent, state level, body to contain extremism) ထူေထာင္ထားရန္လိုေပလိမ့္မည္။

 2-    ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ေသာင္းက်န္းမႈကိုရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းေနေသာအျခားႏိုင္ငံမ်ား (အိႏိၵယ-အစၥေရး -ယူအက္စ္ေအ-ယူေက - ၾသစေတ်းလ်ားစသည္တို ့)  ႏွင့္လည္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး-အေတြ ့အၾကံဳဖလွယ္ေရးအစီအစဥ္မ်ားလုပ္သင့္ေနၿပီျဖစ္သည္။


ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္





Sunday, January 20, 2013

စာေရးဆရာေက်ာ္၀င္း သို ့ျပန္လွန္ေဆြးေႏြးခ်က္



အင္းစိန္ေတာရေက်ာင္းေနဘက္ကိုေက်ာ္၀င္းရဲ့ “ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးတြးမိသည္မ်ား” ဆိုတဲ့စာကိုဖတ္လိုက္ရတယ္။ ကိုယ္အသက္ရွင္ေနခိုက္ ေျပာသင့္ေျပာထိုက္တဲ့စကားကိုတာ၀န္ေက်စြာေျပာ
တာေက်းဇူးတင္စရာ ေကာင္းတယ္။
ဒါ့အျပင္အတိုက္အခိုက္ေတြ - အစြဲအလမ္းေတြမ်ားတဲ့ - ကိုယ္ၾကည္ညိဳတဲ့လူ ကိုဆတ္ဆတ္ထိမခံတတ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးေလာကသား အားလံုးနားခံသာ ေအာင္သူ ့ကိုယ္ပိုင္ဟန္ေလသံေျပာ့ေျပာ့ကေလးနဲ ့ကြ်မ္းက်င္စြာ
တင္ျပထားတာေတြ ့ရတယ္။

ေျပာ့ေျပာင္းရမယ္၊ ညက္ေညာရမယ္။ ေမာက္ေမာက္မာမာေျပာလဲဒီစကား - ခ်ိဳခ်ိဳသာသာေျပာလဲဒီစကားဆိုတဲ့အဆံုးအမကိုေက်ာ္၀င္းလိုက္နာႏိုင္တာကို အျပည့္အ၀မဟုတ္ေပမဲ့က်ေနာ္အတုယူပါတယ္။
ေျမခ်စ္သူရဲ့ - “ငါ့အသဲကို ခြဲၾကည့္ပါ - လူထု၀ါဒ - မ်က္လႊာခ်၍ 
- ဂီတဖြဲ ့တာေတြ ့လိမ့္မယ္” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္လိုေပါ့။
လိုအပ္မယ္ထင္လို ့ကိုေက်ာ္၀င္းရဲ့ေဆြးေႏြးခ်က္ကိုအနည္းငယ္ေလာက္ခ်ဲ  ့ထြင္ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။ အတိုက္အခံသေဘာမပါ- အတူတူျဖတ္သန္းခဲ့ၾက တဲ့ေခတ္ကိုကိုယ္စီျမင္တာခ်င္းညိႇၾကည့္တဲ့သေဘာပါ။

စာရွည္လို ့ႏွစ္ပိုင္းခြဲတင္ျပထားတဲ့သူ ့စာရဲ့ပထမပိုင္းကိုေဆြးေႏြးစရာသိပ္မရိွပါ။ လြပ္လပ္ေရးေခတ္ႏိုင္ငံေရးနဲ ့မရင္းႏွီးတဲ့လူငယ္စာဖတ္သူေတြကိုသမိုင္း
 ေၾကာင္းအၾကမ္းဖ်င္းခင္းျပတဲ့သေဘာလို ့ယူဆပါတယ္။ လိုအပ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ‘တရားေသ၀ါဒအႏၱရယ္’ႏွင့္ ‘စကားလံုးတေစၦ’ လို ့ကိုေက်ာ္၀င္းက အေသးစိတ္ ၂မ်ိဳးခြဲျပတဲ့အခ်က္ကိုေတာ့က်ေနာ္ကစစ္ၿပီးေခတ္ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ ရဲ့ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈလို ့ပဲတစ္မ်ိဳးတည္းေပါင္းၿပီးသံုးသပ္ခ်င္ပါတယ္။

ေျပာခ်င္တာကေတာ့ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးၿပီးစေခတ္ကကိုလိုနီႏိုင္ငံေဟာင္းေတြ
မွာႏိုင္ငံေရးႏိုးၾကားေနတဲ့လူတိုင္းဟာမာ့က္စ္၀ါဒရဲ့ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ ေအာက္မွာရိွေန
ခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာလဲဒီအတိုင္းပါဘဲ။

ကမၻာစစ္ႀကီးေၾကာင့္စစ္တိုက္တဲ့အေတြ ့အၾကံဳလဲရ၊ လက္နက္ေတြကလည္း လက္ထည္းက်န္ခဲ့တဲ့လူေတြကိုသေဘာတရားအရအဆံုးစြန္ေတာ္လွန္ေရး က်တဲ့သေဘာတရားျဖစ္တဲ့ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကလဲအဆင္သင့္ေသြးထိုးလံႈ ့ေဆာ္ ေပးေနတယ္။ အဲဒီ၀ါဒအရျပည္တြင္းစစ္ဆိုတာလူတန္းစားတိုက္ပြဲလို ့ခံယူ ၾကတယ္ - တိုက္ပြဲ၀င္ရမယ္- တိုက္ရာမွာလဲလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး လုပ္မွမာက့္စ္၀ါဒီစစ္တယ္လို ့ျဖစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေခတ္ကအခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာမာ့က္စ္၀ါဒီမစစ္ဘူးလို ့သတ္မွတ္ခံရယင္
ဖေအမေပၚဘဲေမြးတဲ့ခေလးလို ့ သတ္မွတ္ခံရတာထက္ပိုနာတတ္ၾကတယ္။
‘ကိုလိုနီတပိုင္း၊ ပေဒသရာဇ္တပုိင္းတိုင္းျပည္’ တို ့ ‘ႏိုင္ငံေရးအရလြပ္လပ္ေပ မဲ့စီးပြားေရးအရမလြပ္လပ္ဘူး’ဆိုတာတို ့ဟာအဲဒီေခတ္ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ
 ျမန္မာႏိုင္ငံကိုအကဲျဖတ္သံုးသပ္ခဲ့တဲ့စကားလံုးေတြျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ဦးႏုအစိုးရကဘယ္ေလာက္ပဲေခ်ာ့ေခ်ာ့ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွစ္ခုစလံုး ဘက္ကတင္းမာတဲ့သေဘာထားရိွခဲ့တယ္။ ဦးသိန္းေဖျမင့္လိုလူ 
ဦးခ်မ္းေအး (ေမာင္စူးစမ္း)  လိုလူေတြကိုအေသအလဲမုန္းတယ္။ 
အထင္ေသးၾကတယ္။ ဘေရာက္ဒါ၀ါဒီ (Earl Browder/ CPUSA) လုိ ့ပုတ္ခတ္ၾကတယ္။

တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြဘက္က်ေတာ့တမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္။ သူတို ့ အျမင္မွာအမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးစခန္းဆင့္ဟာဗမာလူမ်ားစုႀကီးအတြက္သာၿပီး
ဆံုးသြားတယ္သူတို ့အတြက္ကမၿပီးေသးဘူး။ ဗမာေတြလက္ေအာက္ ကလြတ္ဖို ့
လုပ္ရဦးမွာျဖစ္ေနတယ္။ သူတို ့ကိုလဲလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး နည္းနဲ ့လုပ္မွမွန္ကန္တယ္အားလံုးကလို ့ခံယူၾကေအာင္စစ္ၿပီးေခတ္ဗမာ မာ့က္စ္၀ါဒီေတြကပဲသင္ၾကားေပးခဲ့ၾကတယ္။ ကေန ့အထိ - ရခိုင္လြတ္
 ေျမာက္ေရး(ပါတီ) - မြန္ျပည္သစ္(ပါတီ) - ကခ်င္လြပ္လပ္ေရး(အဖြဲ ့) ဆိုတဲ့ အမည္ေတြသူတို ့ရဲ့ႏိုင္ငံေရးပါတီဆိုင္းဘုတ္ေတြမွာဒီသေဘာအထင္အရွားရိွေနေသး
တာကိုေတြ ့ႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလိုအေျခအေနမွာဦးေန၀င္းရဲ့အာဏာရွင္စံနစ္ႀကီးျဖတ္၀င္လာေတာ့ပိုဆိုး သြားခဲ့တယ္။ ၁၉၄၉ ေနာက္ပိုင္းကစပီးတကယ္ခြဲထြက္ႏိုင္ၾကတဲ့ရုပ္အင္အား မရိွၾကေပမဲ့ခြဲထြက္ေရး ဆိုတဲ့စကားလံုးနဲ ့ျပည္ေထာင္စု၀ါဒီေတြ (Unionists) ကိုေတာ့ေခ်ာက္လွန္ ့ႏိုင္ခဲ့တယ္။ 

ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွသည္ကေန ့အထိအမ်ိဳးသားစည္းလံုး ညီညြတ္ေရးကိုစစ္ေရး၊ႏိုင္ငံေရးႏွစ္နည္းစလံုးနဲ ့အဓိကဆက္တိုက္အားထုတ္ေနတဲ့
သူကတပ္မေတာ္ျဖစ္ေနတယ္။
တပ္မေတာ္ဟာသူ ့ပင္ကိုအေနအထားအရျပည္တြင္းစစ္မွာကိုယ္တိုင္ပါ၀င္
ေနတဲ့ဘက္တစ္ဘက္ျဖစ္ေနတယ္။ (a party to the conflict) ဒါေၾကာင့္ယံု ၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးဟာခက္ခဲတယ္။(ဦးခင္ညြန္ ့လက္ထက္အထိုက္
အေလွ်ာက္လမ္းစပြင့္ခဲ့တာကိုထည့္ေျပာမေနေတာ့ပါ။) ဒီေတာ့ျပႆနာကို တပ္ မေတာ္ကဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္ေနသမွ်အၿပီးသပ္ေျဖရွင္းႏိုင္
ဘို ့ျဖစ္ႏိုင္ေျခ နည္း တယ္လို ့ဆိုရမွာေပ့ါ။

အလွ်ဥ္းသင့္လို ့ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရး (conflict resolution) ကိုဘာသာရပ္ တစ္ခုလိုသေဘာထားၿပီးအရွင္းဆံုးနည္းလမ္း (methodology) တစ္ခုတည္ ေဆာက္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ဒီလိုျဖစ္လိမ့္လို ့မယ္ထင္ပါတယ္။

[Issue –> agency (practitioner) –> structure –> process -> (desired) end result]

အရပ္စကားနဲ ့ေျပာရယင္ -> ျပႆနာကဘာလဲ -> ဘယ္သူကရွင္းေပး မွာလဲ -> ဘယ္မူေဘာင္ထဲကေနရွင္းမလဲ -> ဘယ္လိုအဆင့္ဆင့္ရွင္းမလဲ ->  ျဖစ္ခ်င္တဲ့ကရလဒ္ကဘာလဲစသည္ျဖင့္ေပါ့။

ပထမဦးစြာ issue identification မွာပထမကိစၥကျပႆနာရဲ့ မူလဇစ္ျမစ္က ႏိုင္ငံေရးလား - အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလား - စီးပြားေရးလားဆိုတာကို အရင္ေဖၚထုတ္ ဘို ့ပါ။ ႏိုင္ငံေရးဇစ္ျမစ္ကဆိုရင္ (ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံမွာ)ပါလီမန္တို ့လႊတ္ေတာ္ တို ့ကိုလႊဲရမွာပါ၊ 

အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဇစ္ျမစ္ကဆိုရင္ ေတာ့အစိုးရတို ့တပ္မေတာ္ တို ့ကိုတိုက္ရိုက္လႊဲသင့္တယ္။ တပ္မေတာ္ကိုလႊဲတဲ့ အခါမွာအရပ္ဘက္အာ ဏာကိုကူညီ (aid to civil power) တဲ့အျဖစ္နဲ ့သာပါ၀င္သင့္တယ္လို ့ ျမင္ပါတယ္။

ျပည္တြင္းစစ္ေတြဟာႏိုင္ငံေရးဇစ္ျမစ္ေၾကာင့္ျဖစ္တာမ်ားၿပီးႏိုင္ငံခ်င္းစစ္၊ ႏို္ငံ အမ်ားစစ္(ကမၻာစစ္)ေတြကေတာ့စီးပြားေရးဇစ္ျမစ္ေၾကာင့္ျဖစ္တာမ်ားတယ္။
ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ ့ကေတာ့ျပႆနာထည္းမွာတူညီတာနဲ ့ကြဲျပားတဲ့ေန ရာေတြ 
(common ground and differences) ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးရွာေတြ  ့ဘို ့လို မယ္ထင္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို ့မ်ိဳးဆက္ရဲ့အသက္ေတြထက္ႀကီးတဲ့ျပည္တြင္းစစ္ရဲ့အခုလက္ရိွ အေျခအေနမွာ - တူတာေတြကဘာလဲ - မတူတာေတြက ဘာေတြလဲ -

ကိုေက်ာ္၀င္းေျပာသလိုပါဘဲလက္ေတြ ့မက်တဲ့ခြဲထြက္ေရးကိုဗမာမဟုတ္တဲ့တိုင္း
ရင္းသားေတြကစြန္ ့လႊတ္ခဲ့တာၾကာပါၿပီ။ တရား၀င္နဲ ့အေစာဆံုးအား ျဖင့္၁၉၈၉ ခုႏွစ္ကတည္းကျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ေဖဖါ၀ါရီလ ၁၂ရက္ေန ့ မွာ၀ဂၤဘာလမ္းဗိုလ္မႈးေအာင္ရဲ့ျခံ၀င္းအတြင္းမွာက်င္းပတဲ့ျပည္ေထာင္စုေန ့အခမ္းအနားမွာ ‘ခြဲထြက္ေရးကိုစြန္ ့လႊတ္ေၾကာင္းျပည့္၀တဲ့ဖက္ဒရယ္မူကိုလို ခ်င္’ေၾကာင္း
လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားရဲ့ (အဲဒီတံုးကအႀကီးဆံုး) မဟာ မိတ္အဖြဲ ့အစည္းႀကီးဆီကသူသတင္းေကာင္းရထားၿပီ - ဒါေၾကာင့္မို ့(န၀တ) အစိုးရကဆႏၵရိွယင္သူ ့ကိုတာ၀န္ေပးပါ၊အေကာင္အထည္ေပၚေအာင္
သူလုပ္ေပးပါ့မယ္လို ့၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးႏုေျပာသြားတာက်ေနာ္ၾကားခဲ့ရဘူးတယ္။

လက္နက္ကိုင္သည္ျဖစ္ေစမကိုင္သည္ျဖစ္ေစတိုင္းရင္းသားအားလံုးဘက္က အတူတူႏိုင္ေနပါတယ္ဆိုတဲ့သေဘာထားဟာအဲဒီကေန အခုအထိအထိမ ေျပာင္းလဲဘဲတသမတ္တည္းရိွေနတယ္လို ့ေျပာလို ့ရပါတယ္။ 

ကေန ့၀မ္ေပါင္ကခ်င္ႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးေၾကြးေက်ာ္ေနတဲ့ဂမ္ေရွာင္ -ဂြမ္ ေမာ္တို ့ဟာကခ်င္ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြမဟုတ္ပါဘူး၊ စစ္သားေတြပါ။ သူတို ့စကားကိုအတည္ယူလို ့မရပါဘူး။ သူတို ့ေျပာေနတဲ့ဗမာဆန္ ့က်င္ေရး ေတြ၊ သီးျခားႏိုင္ငံထူေထာင္ေရး၊ ဘုရားသခင့္အကူအညီဆိုတာေတြဟာ သူတို ့ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့စစ္ေရးဖိအားအေပၚခံစားခ်က္နဲ ့ေျပာေနတာျဖစ္တယ္။ စိတ္ထည္းကပါလို ့ယံုၾကည္ခ်က္အရေျပာတာလို ့မယူဆႏိုင္ဘူး။]

ဒါျဖင့္တရား၀င္တာကဘာလဲဆိုရင္ ၁၉၉၄ ကေန ့ ၂၀၀၄ အထိ ဆယ္ႏွစ္ ေက်ာ္အမ်ိဳးသားညီလာခံကိုအစအဆံုးတက္ၿပီးႏိုင္ငံေရးပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ခဲ့တဲ့ေကအိုင္ေအရဲ့အျပဳသေဘာလုပ္ရပ္ပါ။ အတူတူေနၾကမယ္ဆိုတဲ့ တူညီခ်က္ပါ။ 

အဲဒီတံုးကေကအိုင္ေအဟာတျခားတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့အစည္း
ေတြရဲ့တေလွ်ာက္လံုးေလးစားမႈေတြကိုအဆံုးရံႉးခံၿပီးတန္ဘိုးႀကီးႀကီး ေပးခဲ့တာျဖစ္တယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ကေန ့တိုက္ေနၾကတဲ့ဘက္ႏွစ္ဘက္ဟာလက္ရိွတဘက္နဲ ့တဘက္  ‘နာစရာ’ေတြအျပန္အလွန္လုပ္ေနပီဆိုယင္ေတာင္သိပ္မၾကာလွေသးတဲ့အ တိပ္က ‘လြမ္းစရာ’ကေလးကိုျပန္သတိရဖို ့ၾကေကာင္းတယ္။ တစ္ခ်ိန္တံုးက တူညီခဲ့တဲ့အခ်က္ဟာအခုလဲတူညီေနဆဲပါဘဲ။

အျခားတဘက္မွာေတာ့မတူညီတဲ့အခ်က္ (difference) ကဘာျဖစ္မလဲ -
မတူညီခ်က္ကဘာေတြျဖစ္မလဲဆိုတဲ့ကိစၥကေတာ့က်ယ္၀န္းတယ္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒသစ္ဟာျမန္မာျပည္မွာရိွတဲ့လူတိုင္းေလာက္နီးပါးရဲ့မေက်နပ္မႈ
 ေပါင္းစံုတို ့ျမစ္ဖ်ားခံရာျဖစ္တယ္လို ့သာအတိုခ်ဳပ္ေျပာရမလိုျဖစ္ေနတယ္။ ဒီဥပေဒရဲ့ခ်ိဳ  ့ယြင္းခ်က္ေတြကိုျပင္ခ်င္ယင္ျပင္လို ့ရတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္အရ စိတ္သက္သာရာရေနၾကေပမဲ့အဲဒါေတြကိုမျပင္ႏိုင္မခ်င္း (ျပည့္၀ေသာဒီမို ကေရစီစနစ္တစ္ခုျဖစ္မလာမခ်င္း) ျမန္မာျပည္သားေတြအၾကားအႀကီးစား စိတ္၀မ္းကြဲမႈေတြ(မတူညီမႈေတြ) ဆက္ရိွေနၾကဦးမယ္လို ့သာေျပာခ်င္တယ္။

အေျခခံဥပေဒသစ္ပါႏိုင္ငံေတာ္သစ္ဖြဲ  ့စည္းတည္ေထာင္ပံုဟာဒီမိုကေရစီရဲ့အေရး
အႀကီးဆံုးအႏွစ္သာရတစ္ခုျဖစ္တဲ့ႏိုင္ငံေရးအာဏာျဖန္ ့ေ၀ေပးမႈမွာ (decentralization of political power) ျဖစ္သင့္သေလာက္မျဖစ္ေသးဘူး။ ဗဟိုအစိုးရကိုဗမာလူမ်ားစုရဲ့အစိုးရလို ့ျမင္ေနၾကတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြဟာ ပဋိပကၡပါအျခားတဘက္ကျပင္ခ်င္တဲ့ဆႏၵလို ့ေယ်ဘူယ်ေျပာရပါမယ္။

တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္ကတင္ျပတဲ့ျပည္ေထာင္စုမူေတြအနက္ဥပေဒေဘာင္တြင္း ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ (ေတာင္ႀကီး/ရွမ္းမူ /ဖက္ဒရယ္မူ) ဟာအပီျပင္ဆံုးျဖစ္မယ္ လို ့ထင္ပါတယ္။ ဒီမူကို ကိုေက်ာ္၀င္းရဲ့စာထည္းမွာဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ ေဆြး ေႏြးခ်က္ရဲ့နိဂံုးက်မွထပ္သံုးသပ္ပါဦးမယ္။ ခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ဒုတိယ အခ်က္ဆီကိုဆက္သြားပါမယ္။

ဒုတိယျဖစ္တဲ့ဘယ္သူ(Practitioner)ကရွင္းေပးမလဲဆိုတဲ့အခ်က္က်ေတာ့ပိုအေရးႀကီးတယ္။အေျခအေနအရျပည္တြင္းစစ္မွာကိုယ္တိုင္ပါေနရတဲ့တပ္မ ေတာ္ကပဲေျဖရွင္းသူလုပ္ေနတာဟာယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးခက္ခဲေစ တယ္လို ့က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ ျဖစ္သင့္တာကျပႆနာရဲ့အျပင္ဘက္က တတိယအုပ္စု (Third party) ကေျဖရွင္းေပးသူကိုအသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာစစ္ျပဳေရးမျပဳေရးကိုလႊတ္ေတာ္ႀကီးထည္းမွာအက်ယ္ တ၀င့္အက်ိပ္အနယ္ေဆြးေႏြးအေျဖရွာၾကၿပီးတဲ့ေနာက္လံုျခံဳေရး(သို ့မဟုတ္)
 ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္တစ္ခု ဖြဲ  ့စည္း ေပး ၿပီးတာ၀န္ေပးတတ္ၾကပါတယ္။ အေျခအေနအရစစ္တိုက္ေနၿပီျဖစ္ေနယင္ေတာင္ အနီးစပ္ဆံုးလႊတ္ေတာ္ကို တင္ၾကပါတယ္။

တတိယအခ်က္ျဖစ္တဲ့မူေဘာင္ (Sturcture) ကိစၥမွာလဲဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္ ကိုပဲရည္ညႊန္းၿပီး ျပည္တြင္းစစ္အပါအ၀င္ယခင္အစိုးရေဟာင္းကကိုင္ တြယ္ခဲ့သမွွ်ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြကိုလႊတ္ေတာ္သို ့မဟုတ္ အစိုးရသစ္သို ့ လႊဲေျပာင္းေပးၿပီးကိုင္တြယ္ေစသင့္ပါတယ္။

ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ေျပာရယင္အဲဒီလိုနားလည္မႈမ်ိဳးနဲ ့အစိုးရသစ္တက္စက
တိုင္းျပည္နဲ ့လူထုဟာစံနစ္သစ္အရျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးျပႆနာကိုဘယ္လုိ
ကိုင္တြယ္မလဲဆိုတာကိုစိတ္၀င္တစားေစာင့္ေမွ်ာ္ေနခဲ့ၾကတယ္။
အမ်ိဳးသားညီလာခံမွာေကာ၊ အေျခခံဥပေဒသစ္ေရးဆြဲေရးေကာ္မရွင္မွာပါ 
ပါ၀င္ခဲ့တဲ့စာေရးဆရာ - သတင္းစာဆရာတကၠသိုလ္ျမတ္သူက “အေျခခံဥပ ေဒသစ္အရစံနစ္သစ္မွာသမတႀကီးကဇာတ္လိုက္ျဖစ္လာမွာေပါ့ကြာ” လို ့ က်ေနာ့္ကိုေျပာဘူးတယ္။ သူတကယ္ယံုၾကည္လို ့ေျပာခဲ့တဲ့ေလသံနဲ ့ပါ။

 ဒါေပမဲ့တကယ္ျဖစ္လာတာကတပ္မေတာ္ကသာယခင္နအဖအစိုးရလုပ္ခဲ့တဲ့ Border Guard Forces အသြင္ေျပာင္းေရးကိုအရင္လုပ္လက္စအတိုင္းဆက္ လုပ္သြားတာကိုေတြ ့ရတယ္။

BGF ဟာမူအရေတာ့သဘာ၀က်ပီးလက္ခံႏိုင္ေလာက္တဲ့အစီအစဥ္ပါ။ ဒါေၾကာင့္လဲေလွ်ာေလွ်ာလွ်ဴလွ်ဴလက္ခံတဲ့အဖြဲ ့ေတြရိွတာေပါ့။ သုိ ့ေပမဲ့ လမ္းျပေျမပံုကာလတေလွ်ာက္လံုးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေပးခဲ့တဲ့ေကအိုင္
 ေအေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမနန္တူးဂ်ာနဲ ့အဖြဲ ့ကို ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ (ယခင္နအဖအစိုးရက)ႏိုင္ငံေရးပါတီေထာင္ခြင့္၊ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ခြင့္မေပးခဲ့ ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ဆိုတာကိုလဲနအဖအစိုးရကထုတ္မေျပာဘူး။

ေကအိုင္ေအကခြဲထြက္လာတဲ့တျခားအဖြဲ ့ေတြကေခါင္းေဆာင္ေတြကိုေတာ့ေလွ်ာေလွ်ာ
လွ်ဴလွ်ဴပါတီေထာင္ခြင့္ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ခြင့္ေတြေပးခဲ့တယ္။ အဲဒီကတည္း ကေကအိုင္ေအကိုႏိုင္ငံေရးစစ္ေရးအရသကၤာမကင္းျဖစ္ေနပီဆိုရင္ေတာင္  - ဥပေဒေဘာင္အတြင္းေကာအျပင္ပါေလွနံႏွစ္ဘက္နင္းဗ်ဴဟာခင္းခ်င္တာ လို ့ထင္ရင္ေတာင္အဲဒါကိုသေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ ့သီးခံခြင့္ျပဳခဲ့သင့္တယ္။

အဲဒီတံုးကသာေဒါက္တာတူးဂ်ာတို ့ကိုအျခားသူမ်ားနည္းတူႏိုင္ငံေရးပါတီေထာင္ခြင့္
၊ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ခြင့္ေပးလိုက္ရင္ေကအိုင္ေအဟာ BGF ကိုခု ေလာက္ေတာ့တင္းမာေနမွွာမဟုတ္ဘူးလို ့က်ေနာ္ယံုၾကည္ေနမိတယ္။

က်န္တဲ့အျဖစ္အပ်က္ေတြကေတာ့အားလံုးမ်က္ျမင္ပါဘဲ။ က်ေနာ္ရဲ့ပုဂၢလိက အျမင္အရဆိုယင္ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးမွာအင္အားႀကီးတဲ့ဘက္က
စၿပီးသေဘာထားႀကီးျပ-တန္ဘိုးေပးျပဘို ့လိုအပ္တယ္လို ့ဆိုခ်င္ပါတယ္။ (ဒါေတြကေတာ့အခုမရိွေတာ့ၿပီျဖစ္တဲ့နအဖအစိုးရလုပ္ရပ္ကိုေ၀ဘန္တာပါ။)

စတုတၳအခ်က္ျဖစ္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္ (process) ကေတာ့သူ ့ေရွ  ့က 
issue, practitioner, structure တို ့အေပၚမူတည္ေနတယ္။   
ဒါေပမဲ့လဲထံုးစံအ တိုင္း communication, delegation, venue, negotiation, 
pressure, compromise အစရိွတဲ့လုပ္ငန္းအဆင့္ေတြပဲမျဖစ္မေနပါ လာၾကမွာပါ။

အခ်က္နံပါတ္(၅) အျဖစ္တပ္မေတာ္ရဲ့ရည္မွန္းခ်က္ကကိုေက်ာ္၀င္းရဲ့ စကား အရ ‘တိုင္းျပည္တျပည္မွာတပ္မေတာ္တစ္ခုတည္းသာရိွရမည္’ ဆိုတဲ့မူ (principle) ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။
တိုင္းျပည္မွာသူတလူငါတမင္းလက္နက္ကိုင္အဖြဲ  ့ေတြအမ်ားႀကီးျဖစ္မေနရဘဲဗဟိုအစိုးရရဲ့ 
အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့အစည္းအားလံုးစု စည္းၿပီးစံနစ္တက်ရိွရမယ္ (All armed groups must be remodeled to become a unified national defense system and be under the single command structure of the central government) လို ့နားလည္ပါတယ္။

ဒီသေဘာဟာသဘာ၀က်ၿပီးႏိုင္ငံတိုင္းက်င့္သံုးေနတာမို ့ျမန္မာျပည္အတြက္လဲျဖစ္
သင့္တယ္လို ့မူအရလက္ခံပါတယ္။ သို ့ေသာ္ဒီရည္မွန္းခ်က္ကိုေကာင္ အထည္ေဖၚရာမွာေတာ့အခုေျပာင္းလဲသြားတဲ့ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းသစ္အရ
လႊတ္ေတာ္/အစိုးရတစ္ခုခုကဦးစီးၿပီးလုပ္သင့္ပါတယ္။ [ယခင္နအဖ လက္ ထက္တံုးကစစ္တပ္ကပဲအစိုးရျဖစ္ေနလို ့တပ္မေတာ္ကပဲအားထုတ္ခဲ့တာ သဘာ၀က်ပါတယ္။]

အခုေကအိုင္ေအနဲ ့ျဖစ္တဲ့စစ္ကိုတျခားတိုင္းရင္းသားေတြကလဲစိတ္၀င္တစား
 ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ေမာ္စီတံုးကိုးကားဘူးတဲ့တရုပ္အရပ္ သားစကားတစ္ခြန္းလို “ေမ်ာက္(ေတြ)ေၾကာက္သြားေအာင္ၾကက္ကိုသတ္ျပ ေနတာ” (Kills the chicken to scare the monkey) ပါလို ့သေဘာပိုက္ သြားၾကယင္ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရးေတြပိုၿပီးလက္၀င္လာႏိုင္ပါတယ္။

အခုဆိုယင္ကခ်င္စစ္ပြဲဟာနိဂံုးခ်ဳပ္ကာနီးလာၿပီ။ စိတ္သက္သာရာရစရာ တစ္ခုကေတာ့တပ္မေတာ္ဟာေကအိုင္ေအနဲ ့စစ္ျပန္တိုက္ရာမွာ
ကန္ ့သတ္ စစ္ပြဲသေဘာတိုက္ေနတာဘဲ။ ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြရဲ့အမ်ိဳးသားေရး
ဇာတိမာန္ (national pride) ကိုခ်ိဳးဖဲ့ပစ္ (humiliate) ရာမေရာက္ေအာင္လိုင္ဇာကို သိမ္းႏိုင္ရင္ေတာင္မသိမ္းပိုက္ဘဲခ်န္ထားသင့္ပါတယ္။ ၾကည့္ရတာဒီအတိုင္း ပဲလုပ္မဲ့သေဘာလို ့ထင္ပါတယ္။

အခုနိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ ့ျပည္တြင္းစစ္အဆံုးသပ္ေရး၊ အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီ ညြတ္ေရးအတြက္မျဖစ္မေနဆိုက္ေရာက္ရမဲ့ေနာက္ဆံုးဘူတာျဖစ္မဲ့အျပင္ ဒီမိုကေရစီရဲ့တစ္ဘက္စာမ်က္ႏွာလည္းျဖစ္တဲ့ဖက္ဒရယ္စံနစ္အတြက္ဗမာ
မဟုတ္တဲ့တိုင္းရင္းသားေတြ (ဗမာေတြလဲတိုင္းရင္းသားျဖစ္သည္ကို
တစ္စကၠန္ ့မွ်ေမ့မထားရ) ရဲ့ model တစ္ခုျဖစ္တဲ့ေတာင္ႀကီးရွမ္းမူကိုၾကည့္ ရေအာင္။ ဒါကလဲကိုေက်ာ္၀င္းေဖၚျပထားတဲ့အေပၚမွာသာသံုးသပ္ၾကည့္ မွာျဖစ္ပါတယ္။ ရွမ္းမူအျပည့္အစံုကိုရွာေဖြမေနေတာ့ပါဘူး။ ရွည္ေနမွာစိုးလို ့။

ကိုေက်ာ္၀င္းကပင္လံုနဲ ့ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ေတာင္ႀကီးမွာခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ရွမ္းမူ ကပိုၿပီး inclusive ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာတယ္။ မွန္ပါတယ္။  

“လက္ရွိ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ (၁၉၄၇ ဥပေဒ) မွာျပည္ေထာင္စုမူဟုဆို ေသာ္လည္းလက္ေတြ႕တြင္တစ္ျပည္ေတာင္
သေဘာျဖစ္ေန၍ျပည္ောင္စု မူစင္စစ္ျဖစ္ေစရန္၊ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးဆဲြရန္ အဆိုျပဳျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။” ဒါလဲမွန္ပါတယ္။ ဒီေနာက္ -
ဖက္ဒရယ္မူက၊ အဆိုျပဳခဲ့ေသာအေရးႀကီးသည့္ မူအခ်ဳိ႕မွာ-
၁။ ဗမာျပည္နယ္ဖဲြစည္းေရး (ရွစ္ျပည္နယ္မူ)
၂။ အထက္လႊတ္ေတာ္ (လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္) သို႔ ျပည္နယ္တိုင္းမွ၊ တူညီေသာကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္ေစလႊတ္ေရး။
၃။ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ (အထက္ႏွင့္ေအာက္လႊတ္ေတာ္) ကိုအာဏာတူေပးေရး။
၄။ ဗဟိုအစိုးရ (ျပည္ေတာင္စုအစိုးရ) ကိုေအာက္ပါဌာနမ်ားလႊဲအပ္ၿပီး၊ က်န္ရွိေသာ အာဏာႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို ျပည္နယ္မ်ားသို႔လႊဲအပ္ေရး
-       ႏုိင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရး
-       ကာကြယ္ေရး
-       ဘ႑ာေရး
-       ေငြဒဂၤါးႏွင့္ ေငြစကၠဴထုတ္ေဝေရး
-       စာတိုက္ႏွင့္ ေၾကးနန္းဆက္သြယ္ေရး
-       ရထား၊ ေလေၾကာင္း၊ ေရေၾကာင္းဆက္သြယ္ေရး
-       တရားစီရင္ေရး
-       ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းခြန္ေကာက္ေရး
၅။ ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာေတာ္မွ်တစြာခြဲေ၀ေရးတို ့ျဖစ္ပါသည္။” လို ့တင္ျပပါ တယ္။

ဒီအခ်က္ေတြကိုၾကည့္ရင္ႏိုင္ငံျခားေရးနဲ ့ကာကြယ္ေရးမွအပဗဟိုအစိုးရကို အပ္ႏွင္းမဲ့အခ်က္ေတြဟာ infrastructure (physical, legal, fiscal) သ ေဘာသက္၀င္ေနတဲ့ဘက္ေတြ မွာသာျဖစ္တယ္။

ဒီမူအရဗဟိုအစိုးရရဲ့အာဏာကန္ ့သတ္ဘို ့က်ိဳးစားခဲ့တာေပၚလြင္ေနၿပီးအ ထက္ေဖၚျပပါကိစၥေတြကလြဲလို ့က်န္တဲ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ ့ဆိုင္တဲ့အာဏာအား လံုး 
(Residual powers) ကိုျပည္နယ္အစိုးရေတြကသာရယူက်င့္သံုးခ်င္တဲ့ သေဘာပါ။

သို ့ေသာ္ရွမ္းမူရဲ့ပထမနဲ ့အေရးအႀကီးဆံုးအခ်က္လို ့အဲဒီတံုးကေျပာရမဲ့ ဗမာ
ျပည္နယ္ဖြဲ  ့့စည္းေရး - ရွစ္ျပည္နယ္ဖြဲ  ့စည္းေရးဆိုတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ဒီမိုက ေရစီအေပၚအေျခမခံဘဲလက္က်န္ပေဒသရာဇ္အစဥ္အလာေပၚဆက္ၿပီး အေျခတည္ထားသလိုျဖစ္ေနတယ္လို ့ဆိုခ်င္ပါတယ္။

ျပည္နယ္ရွစ္ခုဖြဲ  ့စည္းေရးဟာလူမ်ိဳးႀကီးရွစ္မ်ိဳးကိုအေျချပဳထားတယ္။ ဒါဟာ က်န္အမ်ိဳးေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ရိွတဲ့လူမ်ိဳးငယ္ေတြကိုခပ္ေျပာင္ေျပာင္ဘဲထည့္ မတြက္ရာက်ေနတယ္။ ေနာက္ၿပီးလူမ်ိဳးအလိုက္လဲျပည္နယ္ရခ်င္ၾကတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေၾကာင့္ဖဆပလနဲ ့ပမညတတို ့ကဒီမူဟာကြန္ဖက္ဒေရးရွင္း ဘက္ပိုနီးေနတယ္လို ့ေ၀ဘန္ခဲ့တာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလြယ္ကူေအာင္ ျပည္နယ္ျဖစ္ေစအျခားအေခၚအေ၀ၚ နဲ ့ျဖစ္ေစေဒသႏၱရမ်ားပိုင္းျခားသတ္မွတ္ရာမွာလူမ်ိဳးကိုစြဲၿပီးသတ္မွတ္တာမ်ိဳး အမည္ေပးတာဟာျပႆနာရိွတတ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံတစ္ရပ္မွာလူမ်ိဳး ဟာအေျခခံက်တဲ့ယူနစ္မဟုတ္ဘူး။ တစ္ဦးခ်င္းျဖစ္တဲ့ႏိုင္ငံသား (individual citizens) မ်ားကသာအေျခခံအက်ဆံုးယူနစ္ေတြ (primary units)ျဖစ္တယ္။ 
ဒါေၾကာင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသႀကီးေတြ (states / provinces / regions) ကို အမည္တပ္ရာမွာမ်ားေသာအားျဖင့္ပထ၀ီအပိုင္းအျခားကိုအမည္တပ္ၾကတာ ရိွတယ္။
အကယ္၍မ်ားျဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္က်ေနာ္တို ့တိုင္းျပည္ရဲ့ထင္ရွားတဲ့ပထ၀ီသြင္
ျပင္ႀကီးမ်ားအရျပန္လည္ဖြဲ ့စည္းအမည္ေပးဘို ့စိတ္ကူးၾကည့္စမ္းပါ။
(တေခတ ္တံုးကမူလတန္းေက်ာင္းသံုးပထ၀ီ၀င္စာအုပ္မွာသင္ဘူးခဲ့ၾကသလိုေပါ့) အဲဒီလိုျပန္လည္ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ -

၁ - အေနာက္ဘက္ကမ္းေျမႇာင္ေဒသ (ရခိုင္)
၂ - အေနာက္ေျမာက္ေတာင္ကုန္းေဒသ (ယခုခ်င္းျပည္နယ္)
၃ - ေျမာက္ဘက္ေတာင္ကုန္းေဒသ (ယခုကခ်င္ျပည္နယ္)
၄ - အေရွ ့ဘက္ကုန္းျမင့္ေဒသ (ယခုရွမ္းျပည္နယ္)
၅ - အလယ္ပိုင္းေျမနိမ့္လြင္ျပင္ေဒသ (စစ္ကိုင္း-မႏၱေလး-မေကြးတိုင္းမ်ား)
၆ - ဧရာ၀တီျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသ (ပဲခူးတိုင္း၊ဧရာ၀တီတိုင္း၊ရန္ကုန္တိုင္း)
၇ - စစ္ေတာင္း-သံလြင္ေဒသ (ယခုမြန္- ကရင္-ကယားျပည္နယ္မ်ား)
၈ - တနသၤာရီကမ္းရိုးတန္းေဒသစသည္ျဖင့္ေခၚေ၀ၚသတ္မွတ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
 
ဒီနာမည္ေတြကေတာ့နမူနာအျဖစ္သာစိတ္ကူးျပတာပါ။ အဲဒီလိုသာျပန္လည္သတ္မွတ္ႏိုင္ရင္ယခုကခ်င္ျပည္နယ္္ထဲကရွမ္းေတြ၊ 
ရွမ္း ျပည္နယ္ထဲကလားဟူ၊ ၀ ၊ ပေလာင္နဲ ့တျခားလူမ်ိဳးေတြ၊ကရင္ျပည္နယ္က ပအို ့ေတြ၊ မြန္ျပည္နယ္ထည္းကကရင္ေတြ၊ ဧရာ၀တီတိုင္းထည္းက ကရင္ ေတြ၊ ေနာက္ပီးတစ္တိုင္းျပည္လံုးမွာျပန္ ့ႏွံ ့ေနထိုင္တဲ့ရခိုင္ေတြ
၊ျမန္မာျပည္ ေပါက္ႏိုင္ငံသားတရုပ္ကုလားေတြ၊ျမန္မာမူဆလင္ေတြဘယ္ေလာက္စိတ္ ခ်မ္းသာၾကမလဲဆိုတာစဥ္းစားၾကည့္ပါ။လက္ေတြ ့ကဒီတိုင္းျပည္မွာႀကီးငယ္မဟူလူမ်ိဳး အားလံုးတို ့ဟာေနရာတိုင္းမွာေရာေႏွာေနထိုင္လာၾကတာသမိုင္း တစ္ေလွ်ာက္လံုးပါဘဲ။ အမည္သတ္မွတ္ထားပံုကသာတကယ့္လက္ေတြ ့ကို မထင္ဟတ္ပဲျဖစ္ေနတာ။

ျပည္နယ္ေတြကိုလူမ်ိဳးနာမည္မတပ္ထားေတာ့တဲ့အခါအခုလက္ရိွျပည္နယ္အမည္ေပး
ခံရတဲ့လူမ်ိဳးကအိမ္ရွင္လိုလို၊က်န္တဲ့လူမ်ိဳးေတြကဧည့္သည္လိုလိုျဖစ္ေနတာေတြပေပ်ာက္ကုန္မယ္။

အမွန္ကညီညြတ္ေရးအတြက္ “လိုအပ္ရင္”တိုင္းျပည္ရဲ့အမည္ကိုပင္လူမ်ိဳးေရး ဇစ္ျမစ္ဦးစားမေပးဘဲျပန္လည္မွည့္ေခၚသင့္ရင္မွည့္ႏိုင္ရမယ္။ ကမၻာမွာအဲဒီလို ႏိုင္ငံမ်ိဳး ေတြအရင္ကေကာအခုေကာရိွပါတယ္။
ဥပမာ United Kingdom (England), USSR (now Russian Federation)
 Republic of South Africa.

ကိုေက်ာ္၀င္းကသူ ့ေဆာင္းပါးကိုကန္ ့သတ္ခ်က္တစ္ခုနဲ ့ေရးတာမို ့ဒီ ေလာက္
ထိအက်ယ္ခ်ဲ  ့မေဆြးေႏြးတာကိုနားလည္ပါတယ္။ 

က်ေနာ့္က ေတာ့ျပႆနာတစ္ခုေခါင္းထည္းေရာက္လာယင္ေရဆံုးေရဖ်ားလိုက္ေတြး ခ်င္တဲ့၀ါသနာေၾကာင့္ဒီေလာက္ရွည္ရွည္လ်ားလ်ားစဥ္းစားေနတာပါ။

ေနာက္ဆံုးနဲ အေရးအႀကီးဆံုးအခ်က္ကေတာ့ဗဟိုနဲ ့ေဒသႏၱရအစိုးရမ်ားရဲ့ ဆက္ဆံေရး 
(center-peripheries relations) မွာအဓိကက်တဲ့ Economic justice ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။



ကမၻာ့သမိုင္းမွာ Liberty, Equality, Fraternity  တို ့ဟာဒီမိုကေရစီရဲ့ေဒါက္ တိုင္ႀကီးသုံးခုပဲ။ သူတို ့အနက္တစ္ခုခုမရိွယင္ဘဲ ေနာက္ႏွစ္ခုလဲမရိွႏိုင္ဘူး။ ဥပမာစီးပြားေရးအရတရားမွ်တမႈ
မရိွယင္ဘယ္လို လုပ္ပီးလြပ္လပ္ျခင္းနဲ ့ ညီရင္းအစ္ကိုတမွ်ခ်စ္ၾကည္ေရး 
(အမ်ိဳးသားညီညြတ္ရး) ျဖစ္ႏိုင္မလဲ။  ဒါေၾကာင့္တစ္မ်ိဳးသားလံုးပိုင္သဘာ၀သယံဇာတေတြကရ တဲ့အက်ိဳးအျမတ္ ေတြခြဲေ၀သံုးစြဲေရးမွာလိုခ်င္ၾကသေလာက္မျဖစ္ ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာင္လက္ရိွ ထက္ေတာ့ပိုၿပီးမွ်တရလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္။

[ဒီ့ထက္ပိုအေရးႀကီးတာတစ္ခုကေတာ့အဆင္းရဲဆံုးျပည္နယ္(မ်ား)ကိုအခ်ိဳး က်သေဘာထက္အပိုေဆာင္းၿပီးေထာက္ပံ့ေပးဘို ့ျပည္ေထာင္စုအဆင့္အထူးရံပံုေငြ
တရပ္ထူေထာင္ၾကဘို ့လဲလိုအပ္ေနတယ္။ဒါမွတႏိုင္ငံလံုးတေျပးညီတိုးတက္မွာျဖစ္တယ္။ ကေနဒါမွာအဲဒီအစီအစဥ္ကို Equalization Program လို ့ေခၚ ပါတယ္။]

ေနာက္ပိတ္ဆံုးအေနနဲ ့ေစာေၾကာခ်င္တာတစ္ခုကေတာ့လက္ရိွတပ္မေတာ္
ေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ့ႏိုုင္ငံေရးသမားေတြအေပၚသေဘာထား (attitude) လို ့ ေခၚရမလားဘဲ။
စံနစ္ေဟာင္းကအေမြအျဖစ္ရလိုက္တဲ့ႏိုင္ငံေရးျပႆနာႀကီးတစ္ခုကိုေျဖရွင္းရာမွာ
တပ္မေတာ္ကဘာေၾကာင့္အစိုးရသစ္နဲ ့ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ (လႊတ္ ေတာ္) ကိုအားမကိုးဘဲကိုယ္တိုင္ဆက္ရွင္းေနသလဲ။

ဒီျပႆနာႀကီးကိုႏိုင္ငံေရးသမားေတြလက္ထည္းလႊဲေပးရမွာစိတ္မခ်ႏိုင္လို ့ - သူတို ့ရဲ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မႈကို အထင္မႀကီးလို ့လားလုိ ့လဲေတြးမိတယ္။
မွတ္မိၾကဦးမွာပါ။ သူမကိုသံုးႀကိမ္တိုင္တိုင္ႏွစ္ရွည္အက်ဥ္းခ်ထားတာခံရ စဥ္ကကာလတံုးကျမန္မာျပည္ရဲ့ျပႆနာအရပ္ရပ္ဟာေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္လြတ္ေျမာက္လာၿပီးသူမရဲ့ေခါင္းေဆာင္မႈရတဲ့အခါက်ယင္ျပႆနာေတြေျပ
လည္သြားလိမ့္မယ္လို ့ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကဘူးတယ္။အထူးသျဖင့္ျပည္ တြင္းစစ္ကိုသူမကိုင္တြယ္မွအၿပီးသပ္ႏိုင္မယ္လို ့တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ တစ္ခ်ိဳ  ့ဆီကအသံထြက္လာခဲ့ဘူးတယ္။ ဒါေပမဲ့သူမတကယ္လႊတ္ေတာ္ ထည္းေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္နဲ ့မေရွးမေႏွာင္းပဲရခိုင္ျပႆနာနဲ ့ ကခ်င္ျပႆနာ ေပါက္ကြဲထြက္လာေတာ့အဲဒီိအသံေတြေပ်ာက္ကုန္တယ္။

ေျပာခ်င္တာကႏိုင္ငံေရးသမားေတြကိုယ္တိုင္ဘက္ကလဲေျပာင္ေျမာက္တဲ့
 ျပတ္သားတဲ့ေခါင္းေဆာင္မႈအစြမ္းအစေတြျပဖို ့လိုေနသလားလို ့ပါ။

ထို ့နည္းတူရွစ္ေလးလံုးမ်ိဳးဆက္ဆိုသူေတြကလဲဒါးခုတ္ရာလက္၀င္
မလွ်ိဳခ်င္တဲ့သေဘာမ်ိဳးပဲေတြ ့ရတယ္။ NLD နဲ ့88 Generations အုပ္စုႏွစ္စုစလံုးက လာမဲ့ေနာက္ေရြးေကာက္ပြဲ (၂၀၁၅)ဆိုတာကိုသာႀကိပ္ၿပီးစိတ္၀င္စားေနၾက -ပံုရတယ္။
လတ္တေလာအေျခအေနဟာျပည္သူေတြအဖို ့ဆင္းရဲၾကပ္တည္းျမဲ အလုပ္ အကိုင္ရွားပါးဆဲျဖစ္ေနၿပီးျပဳျပင္ေရး (reform) ႏံႉးေႏွးေကြးမႈဒဏ္ကိုခံေနၾကရ တယ္။ “ေအာက္ေျခမွာအရင္အတိုင္းဘဲ-ဘာမွမထူးေသးဘူး” ဆိုတာကေန ့ လူတိုင္းပါးစပ္ဖ်ားကၾကားေနရတဲ့စကားတစ္ခြန္းပဲ။ ျပည္တြင္းမွာအလုပ္အ ကိုင္ မရိွလို ့ထိုင္း နဲ ့မေလးရွားကိုလူငယ္ေတြအလံုး အရင္းနဲ ့ဆက္ပီးထြက္ ခြာေနၾကတံုးပဲ။

ဒါေပမဲ့ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကေတာ့ရခိုင္နဲ ့ကခ်င္လိုျပႆနာေတြ -
 ဦးပိုင္ - ခရိုနီ - ၀န္ထမ္းပိုင္း - လယ္ေျမေတြသိမ္းခံရတာ - အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းကအာ ဏာအလြဲသံုးစားလုပ္တာ - ဥပေဒပါအခြင့္အေရးေတြ (တရား၀င္ဆႏၵျပခြင့္) ေတြ ျငင္းပါယ္ခံေနရတာစတဲ့လူထုနစ္နာမႈေတြကို
 ေတာ့၀တ္ေက်၀တ္ကုန္ ေလာက္သာလုပ္ျပပီးသူတို ့အတြက္အႏၱရယ္မရိွတဲ့ “ေတာ္၀င္ႏွင္းဆီ(ခမ္းမ) ႏိုင္ငံေရး”ကိုပဲလုပ္လာေနၾကတယ္။
 ႏိုင္ငံေရးကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြျဖစ္ လာေနၾကတယ္။

ဂီတာတစ္လက္ - ဆြယ္တာတစ္ထည္ကိုခရိုနီေတြကက်ပ္သိန္းရာနဲ ့ ခ်ီၿပီး၀ယ္တာကိုလက္ခုပ္တီးၿပီးႏိုင္ငံေရးမီးရႉးမီးပမ္းေတြလႊတ္ရင္းျပည္သူ
 ေတြရဲ့ဒုကၡေတြကိုေလွာင္ေျပာင္ေနၾကတယ္။ [ဒီနည္းဟာေငြခ၀ါခ်နည္း တမ်ိဳးျဖစ္ေနမလားစီစစ္ၾကည့္ဘို ့လိုမယ္။]  အတိုခ်ဳပ္ေျပာရယင္ဒီလူေတြ 
ဒီလိုအခ်ိဳးမ်ိဳးေတြနဲ ့၂၀၁၅ မွာႏိုင္ငံေရးအာဏာစိတ္ကူးယဥ္ေနၾကတာ ကိုစစ္တပ္ကမသိဘဲမျမင္ဘဲေနမလား။ သူတို ့ကိုေလွာင္ေျပာင္တဲ့ကာ 
တြန္းေတြဟာဂ်ာနယ္ေတြမွာ Facebook မွာပိုၿပီးခပ္စိပ္စိပ္ပါလာေနတယ္။

ကိုေက်ာ္၀င္းတို ့က်ေနာ္တို ့နဲအတူအင္းစိန္ေတာရမွာအတူေနခဲ့ဘူးတဲ့ -   ပါတီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုမနာခံဘဲအမ်ိဳးသားညီလာခံဆက္တက္လို ့ NLD 
ကထုတ္ပစ္ခံရတဲ့ G 7 အုပ္စု၀င္ 1974 ေက်ာင္းသားေဟာင္းမဂၤလာဒံုက ကိုၾကည္၀င္းကက်ေနာ့္ကိုတစ္ခါကေျပာဘူးတယ္။

“ ဗမာျပည္မွာစစ္သားက-အရပ္သားကို (ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို) အထင္ မႀကီးႏိုင္ေသးသမွ် ႏိုင္ငံေရးကိုသူကိုယ္တိုင္၀င္လုပ္ေနဦးမွာပဲ။အဲဒီလို ျဖစ္ေနသမွ် 
ဒီမိုကေရစီဆိုတာလဲ - ေပးပါၿပီ - ရပါၿပီဆိုရင္ေတာင္ - ပီပီ ျပင္ျပင္နဲ ့တင္းျပည့္
က်ပ္ျပည့္ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူး” လို ့ညီးျငဴျပဘူးတယ္။

အခုကိုၾကည္၀င္းလဲလူ ့ျပည္မွာမရိွေတာ့ဘူး-မႏွစ္ကကြယ္လြန္ရွာၿပီ။ ခင္ဗ်ားက ၆၁ ႏွစ္ျပည့္ေတာ့မွာ၊သိပ္မေနရေတာ့ဘူးလို ့အားေလ်ာ့ေနခ်ိန္မွာ။ ခင္ဗ်ားထက္အသက္တစ္ႏွစ္ပိုႀကီးၿပီးကမၻာ့တစ္ျခားဘက္ျခမ္းကိုေရာက္ေန -‘မတ္တပ္နာ’မ်ိဳးစံုအတြက္ေဆးမၾကာခဏေသာက္ေနရတဲ့က်ေနာ္ကပိုလို 
 ေတာင္အားပ်က္မိပါေသးတယ္။

“ငါမပါလို ့မၿပီးဘူးလို ့သေဘာမထားနဲ ့- အခ်ိန္တန္ရင္သူဟာနဲ ့သူျဖစ္သြား လိမ့္မယ္” လို ့သာကိုယ့္ကိုကိုယ္ဆံုးမေနရတယ္။ 
က်ေနာ္တို ့မ်ိဳးဆက္ေတြ ကေတာ့ “Lost generations” ပါ။

က်မၼာေရးဂရုစိုက္ပါကိုေက်ာ္၀င္းခင္ဗ်ား။ 
အိမ္ေပၚကေအာက္ကိုဆင္း ၿပီးလမ္းမွန္မွန္ေလွ်ာက္ေပးပါ။